Odszkodowania dla przedsiębiorców za lockdown. Rząd wykorzysta TK do blokowania wypłat?

Rząd może szukać sposobu na zablokowanie wypłat odszkodowań dla przedsiębiorców za szkody wyrządzone zamykaniem i ograniczaniem funkcjonowania całych branż w czasie pandemii. O konstytucyjność wypłat premier Mateusz Morawiecki pytał TK we wrześniu 2020 r.

Zdaniem konstytucjonalisty Marka Chmaja, który rozmawiał z radiem RMF FM, chodzi właśnie o zablokowanie odszkodowań dla przedsiębiorców. - Po to nie wprowadzają stanu nadzwyczajnego i po to likwidują art. 417 KC, żeby nie wypłacać odszkodowań. Te wszystkie ograniczenia działalności gospodarczej na podstawie rozporządzenia, a nie ustawy, są nielegalne - ocenił Chmaj.

Rację przedsiębiorcom, właśnie w zaskarżonym przez premiera trybie, przyznał ostatnio wojewódzki sąd administracyjny w Opolu. Szereg branż, w tym hotelarze, szykuje pozwy zbiorowe.

Pierwsze obostrzenia dotyczące epidemii koronawirusa ogłoszone zostały w Polsce w marcu 2020 roku. Już w czerwcu pojawiła się inicjatywa przedsiębiorców z sektora turystycznego, którzy reprezentowani przez mec. Jacka Dubois zażądali od Skarbu Państwa odszkodowań za zamknięcie biznesów. Jak podawał "Business Insider", także kolejne przedsiębiorstwa i całe branże chcą pozywać państwo za lockdown.

Morawiecki już we wrześniu 2020 r. pytał o konstytucyjność wypłat odszkodowań dla przedsiębiorców

Jak pisaliśmy w Next.gazeta.pl, trzy miesiące po pierwszym pozwie przedsiębiorców, do Trybunału Konstytucyjnego wpłynął wniosek premiera Mateusza Morawieckiego, w którym szef rządu prosi o sprawdzenie, czy przepis "regulujący odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną przez wydanie niekonstytucyjnego aktu normatywnego jest zgodny z konstytucją". Kilka dni później zbliżony wniosek do TK Julii Przyłębskiej dosłała marszałek Sejmu Elżbieta Witek.

Jeśli sędziowie TK przychyliliby się do argumentacji polityków, to doszłoby do sytuacji, w której sądy nie powinny samodzielnie stwierdzać niezgodności przepisów z konstytucją w żadnej sprawie. W takiej sytuacji pytanie o odpowiedzialność odszkodowawczą państwa powinno być za każdym razem zgłaszane do TK.