Ryba w reklamówce czy reklamówka w rybie?
Porozumienie jest ambitne i ma na celu zmniejszenie ilości plastikowych śmieci w morzach i ocenach. Jak podaje Komisja Europejska, objęte ustaleniami plastikowe przedmioty jednorazowego użytku oraz sieci rybackie stanowią łącznie 70 proc. morskich śmieci znajdowanych na europejskich plażach. To, co jest w morzu, prędzej czy później trafi także do naszych organizmów, o czym przypomniał unijny komisarz ds. środowiska.
Jeśli mamy sytuację, kiedy jednego roku możemy przynieść do domu rybę w reklamówce, a następnego reklamówkę w rybie, to musimy pracować ciężko i szybko. Zrobiliśmy duży krok w kierunku ograniczenia ilości jednorazowych przedmiotów w gospodarce, oceanach i ostatecznie - w naszych ciałach
- powiedział Karmenu Vella.
Świat tonie w plastiku Ilustracja Marta Kondrusik
Jakie produkty plastikowe będą zakazane?
Porozumieniem objętych jest 10 grup produktów, w przypadku niektórych z nich stosowanie ma być zupełnie zakazane, w innych mocno ograniczone. Oto lista:
1. Patyczki do uszu - te zrobione z plastiku mają być zakazane.
2. Zakazem objęte będą też jednorazowe plastikowe sztućce, talerze, słomki i mieszadełka.
3. Nie będzie można stosować plastikowych patyczków do balonów. Dodatkowo, producenci balonów będą musieli umieszczać oznaczenia, dotyczące wpływu tych produktów na środowisko i możliwości recyklingu.
Europa tonie w plastiku Ilustracje: Marta Kondrusik, dane: http://www.europarl.europa.eu/news/pl/press-room/20181009IPR15501/plastic-oceans-meps-back-eu-ban-on-polluting-throwaway-plastics-by-2021
4. Plastikowe pojemniki na jedzenie - ich wykorzystanie w poszczególnych krajach ma być "znacząco" zredukowane.
5. Plastikowe kubki na napoje - podobnie jak w przypadku pojemników.
6. Pojemniki na napoje - przy ich projektowaniu konieczne będzie uwzględnienie nakrętek lub pokrywek, jako cel ustalono też odzyskiwanie 90 proc. plastikowych butelek.
7. Filtry do papierosów - producenci mają prowadzić działania, przyczyniające się do podnoszenia świadomości dotyczącej zbierania i przetwarzania śmieci (to zastrzeżenie dotyczy też większości wymienionych tutaj produktów).
8. Plastikowe torby - zasada jak powyżej, ma obowiązywać obok funkcjonującej już dyrektywy ws. lekkich toreb foliowych (to ta dyrektywa wymogła podniesienie cen foliówek w Polsce) .
9. Plastikowe opakowania żywności (np torebki do czipsów czy owijki cukierków) - podobnie jak w przypadku filtrów i toreb.
10. Mokre chusteczki i przybory higieniczne - producenci będą musieli stosować nowe oznaczenia, które mają informować klientów o wpływie tych produktów na środowisko oraz o zasadach poprawnej ich utylizacji.
Jeśli chodzi o przybory rybackie, zawierających tworzywa sztuczne, jak na przykład sieci, wstępne porozumienie zakłada, że ich producenci będą ponosić koszty zbierania ich w portach, transportu i dalszych działań.
Oszczędności dla gospodarki
Komisja Europejska podkreśla, że te ustalenia mają być z korzyścią nie tylko dla środowiska i naszego zdrowia, ale także dla gospodarki. Dzięki nowym przepisom unikniemy emisji 3,4 mln ton CO2, konsumenci będą mogli zaoszczędzić równowartość 6,5 mld dolarów, ograniczone mają też być szkody środowiskowe, których koszt sięgnąłby równowartość około 22 miliardów euro do 2030 roku.
By osiągnięte dziś wstępne porozumienie weszło w życie zgodnie z planem w 2021 roku, musi jeszcze zostać zatwierdzone oficjalnie przez Parlament Europejski podczas sesji plenarnej oraz przez rządy krajów UE.
