Urodziny bitcoina można obchodzić przynajmniej dwa razy w roku. Jedną z tych dat jest 3 stycznia. Tego dnia, równo 10 lat temu, "wykopano" pierwszego bitcoina. Dokładnie powstał wtedy pierwszy blok sieci bitcoinowej, zwany "blokiem zero" albo "blokiem genezy" ("Genesis Block"). Blok to w największym skrócie swego rodzaju "przechowalnia" pakietu informacji o transakcjach. Bloki łączone są kryptograficznie w jeden łańcuch – ta technologia nazywa się blockchain. Podczas tworzenia bloków powstają monety - bitcoiny. Ich tworzeniem, czyli "wykopywaniem" zajmują się "górnicy". W ramach bloku zero powstało 50 pierwszych bitcoinów. Dziś jest ich ponad 17 milionów.
Bitcoiny pożerają prąd
Te nowe monety to wynagrodzenie dla górników. Do generowania bitcoinów potrzebna jest spora moc obliczeniowa. Komputery, które rozwiązują skomplikowane równania matematyczne. Do tego potrzebne są ogromne ilości prądu. Alex de Vries z PwC szacował w maju ubiegłego roku, że te wszystkie komputery potrzebują przynajmniej 2,55 gigawatów (GW) energii na rok, co przekłada się na 22 terawatogodziny (TWh). To niemal tyle samo, co Irlandia (zużywa około 3,1 GW). Ekspert spodziewał się, opierając się na modelach ekonomicznych, że konsumpcja energii przez świat bitcoina będzie rosnąć, w kierunku 7,6 GW i że ta wielkość mogła zostać osiągnięta jeszcze w ubiegłym roku.
Rollercoaster na kursie
Bitcoin został wymyślony po to, żeby jego użytkownicy mogli zawierać ze sobą transakcje z pominięciem systemu finansowego. Być może nie przez przypadek tajemniczy twórca (lub twórcy) Satoshi Nakamoto ogłosił manifest zapowiadający powstanie kryptowaluty 31 października 2008 roku (to druga z dat uznawana za urodziny bitcoina). Tuż po upadku banku Lehman Brothers i rozpoczęciu ogólnoświatowego kryzysu, który podkopał zaufanie do instytucji finansowych.
Bitcoin nie jest przypisany do żadnej z nich i trudno było ustalić jego wartość. Ale od kilku lat można nim handlować na specjalnych platformach (a od roku nawet na giełdzie towarowej w Chicago). Przez pewien czas notowania zachowywały się spokojnie, ale w 2017 roku wystrzeliły. Bitcoin bił rekordy (choć notowania zachowywały się bardzo nieprzewidywalnie – często w czasie jednego dnia gwałtownie spadając, albo mocno rosnąc), wywołując dyskusje o bańce. W minionym roku waluta zaczęła silnie tracić. Jeszcze w swoje dziewiąte urodziny był notowany po ponad 15 tys. dolarów. W szczytowym momencie, kilka tygodni wcześniej, kurs zbliżał się do 20 tys. dolarów. Dziś to 4 tys. dolarów. Wartość rynkowa wszystkich istniejących dziś bitcoinów to około 68 mld dolarów.
Notowania bitcoina, wykres roczny źródło: investing.com
Bitcoin jak bilet na loterię
Według niektórych to znak, że bańka pęka. Tak uważa na przykład Kennefth Rogoff, profesor Harvardu i były główny ekonomista Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Jego zdaniem długoterminowa wartość bitcoina będzie "raczej na poziomie 100 dolarów niż 100 tys. dolarów". Wśród powodów wymienia coraz ostrzejsze podejście do tej kryptowaluty stosowane przez część regulatorów. Po tym, jak w grudniu 2017 roku jej cena sięgnęła rekordu, ograniczenia lub zakazy dotyczące transakcji w bitcoinach wprowadziły Chiny, Rosja, Japonia i Korea. "Wartość tych monet to niekoniecznie zero. Jak w przypadku biletów na loterię, jest wysokie prawdopodobieństwo, że są zupełnie bez wartości. Jest też ekstremalnie mała szansa, że będą warte kiedyś bardzo dużo" – napisał Rogoff w artykule dla "The Guardian" w grudniu minionego roku. Przed bitcoinem przestrzegali wcześniej także inni ekonomiści, znani inwestorzy i wielkie banki, m.in. Bill Gates i Warren Buffet, a także prawdziwy "Wilk z Wall Street".
"Kopanie" coraz mniej opłacalne
Obecnie w obiegu jest ponad 17,46 mln bitcoinów, ale ich liczba nie będzie rosnąć w nieskończoność. Jego tajemniczy twórca (lub twórcy), występujący pod pseudonimem Satoshi Nakamoto w algorytmie zaszył graniczny poziom 21 milionów. Przewiduje się, że ostatni bitcoin zostanie "wykopany" w 2140 roku.
Opłacalność tego "kopania" spada. Na początku, w 2009 roku, za jeden wydobyty blok otrzymać można było 50 bitcoinów, następnie 25, a teraz 12,5. Co 210 tys. wydobytych bloków, a więc co mniej więcej cztery lata, nagroda za wydobyty blok spada o połowę. Po gwałtownym spadku wartości kryptowaluty, część "górników" zrezygnowała, bo nagroda stała się zbyt niska, by pokryć koszty. Według szacunków, by było to opłacalne, cena bitcoina musi być w okolicach poziomu przynajmniej 4500-5000 dolarów, a i wtedy tylko w przypadku odpowiedniej skali działalności.
