Naukowcy z Królewskiego Ogrodu Botanicznego w Kew opublikowali badania, z których wynika, że 60 proc. dzikich gatunków kawy jest zagrożonych wyginięciem. Ponadto próbki blisko połowy kaw nie są przechowane w żadnym banku nasion. Większość z nich, jako metodę konserwacji stosuje zamrażanie, a tego nasiona kawy nie tolerują.
Dlaczego powinniśmy przejmować się dzikimi kawami, skoro w filiżance zaparzamy przede wszystkim arabikę z plantacji? Okazuje się, że tę kawę coraz trudniej uprawiać. Wymaga określonej wysokości, temperatury, wilgotności i opadów. A te czynniki, na skutek ocieplania się klimatu, z każdym rokiem są coraz mniej przewidywalne. Okresy suszy są coraz dłuższe, co znacząco obniża wydajność plantacji. W związku z tym na liście zagrożonych gatunków kaw znajduje się dziś również arabika.
Dodatkowym zagrożeniem dla upraw arabiki jest tzw. rdza kawy. Powoduje ją infekcja grzybem Hemileia vastatrix, a sprzyjają upały. W największych stopniu zmagają się z nią plantatorzy z Kolumbii.
Rdza kawy - choroba powodowana infekcją grzybem Hemileia vastatrix Fot. Smartse (Wikipedia)
Im mniej gatunków roślin, którym zagrażają zmiany klimatu i ekspansja człowieka na nowych terytoriach, tym trudniej będzie znaleźć te, które "udomowimy". Spośród 124 gatunków kaw do spożycia nadają się dziś w zasadzie tylko arabika i robusta.
Kawa jest ważnym towarem eksportowym dla takich krajów jak Brazylia czy Etiopia. Załamanie produkcji byłoby więc sporym ciosem dla tych gospodarek. Ale nie tylko. Biznes związany z kawą jest w skali globalnej wart ok. 100 mld dol. Mniej więcej jedną trzecią światowej produkcji konsumuje Europa.
Polski rynek kawy jest wart ok. 5,3 mld zł, herbaty ok. 2 mld. 70 proc. polskich konsumentów wybiera kawę mieloną, a połowa nie pije innej.
Czytaj też: Starbucks i inne kawiarnie w Kalifornii będą musiały informować klientów, że kawa może powodować... raka
Kawa nie jest jedyną rośliną zagrożoną wyginięciem. Z badań naukowców wynika, że ten sam los może spotkać 50 proc. gatunków herbat, a nawet mango. Ogólna liczba roślin i zwierząt, które mogą bezpowrotnie zniknąć z powierzchni ziemi to 26,5 tys. gatunków.
Naukowcy ostrzegają, że 60 proc. ryzyko wyginięcia niektórych kaw należy uznać za "ekstremalnie wysokie". Jeśli nie podejmiemy odpowiednich działań w niedalekiej przyszłości "mała czarna" może okazać się luksusem, na który będziemy musieli wydawać więcej niż dziś.