Na co dzień nad tym się nie zastanawiamy, ale północny biegun magnetyczny nie pokrywa się z "prawdziwym" biegunem. Tymczasem jest znacznie ważniejszy, także w naszym codziennym życiu. Naukowcy wiedzą, że biegun magnetyczny stale się przesuwa - z okolic arktycznej Kanady w kierunku Syberii. Jednak w ostatnim czasie ten ruch znacznie przyspieszył - z 10 do ponad 50 kilometrów rocznie.
Oto jak przesuwał się biegun magnetyczny w ciągu ostatnich 400 lat:
Przyspieszenie zaobserwowali naukowcy z agencji rządowej USA (NOAA - National Oceanic and Atmospheric Administration - Amerykańskiej Narodowej Służby Oceanicznej i Meteorologicznej). Zdecydowali, że trzeba natychmiast wprowadzić zmiany w modelu pola magnetycznego Ziemi (World Magnetic Model). Robią to regularnie co pięć lat, tym razem aktualizacje trzeba będzie nanieść rok wcześniej, niż planowano. Ten właśnie model jest wykorzystywany w nawigacji na morzu, w powietrzu czy stosowanej na użytek codzienny w smartfonach, tych z Androidem i w iPhone'ach.
Zaskakująca anomalia
Jak Amerykanie to wytłumaczyli? Nowy model został wprowadzony "z powodu nieplanowanych wariacji w regionie Arktyki". Jak podała NOAA w komunikacie, ta niespodziewana aktualizacja "zapewni bezpieczną nawigację w zastosowaniach militarnych, komercyjnych liniach lotniczych, operacjach poszukiwawczo-ratowniczych i innych w okolicach bieguna północnego". Tutaj warto zauważyć, że zmiany najmocniej odczuwalne będą powyżej 55 stopnia szerokości geograficznej - czyli już powyżej Polski.
Jak na razie nie ma się jednak co martwić. Zmianę wprowadzono i systemy nawigacji będą ją uwzględniać. To też ma znaczenie dla niektórych lotnisk, które nadają nazwy pasom startowym zgodnie z ich kierunkiem w odniesieniu do północnego bieguna magnetycznego. Na przykład w 2011 roku z powodu konieczności zmiany nazw międzynarodowe lotnisko Tampa na Florydzie musiało na kilka dni wyłączyć główny pas startowy z ruchu.
Dlaczego biegun magnetyczny coraz szybciej się przesuwa? Tak naprawdę nie wiadomo i nie wyjaśnia tego do końca sama NOAA. Według naukowców, pole magnetyczne powstaje w wyniku procesów w płynnym, zewnętrznym jądrze Ziemi w wyniku przesuwania się prądów płynnego żelaza i niklu. Nie ma jednak zgody co do tego, co powoduje anomalie.
