Deklarację powtórzył na antenie radiowej Jedynki we wtorek minister infrastruktury Andrzej Adamczyk. Zapowiedź, że polska część drogi Via Carpatia będzie gotowa w 2025 r. nie jest nowa - wynika z uzgodnień z innymi krajami, którymi będzie przebiegać trasa. Ba - kilka tygodni temu minister Adamczyk mówił wręcz, że 2025 r. to ostrożna prognoza, a realny termin to rok 2024.
To wszystko jednak zapowiedzi o tyle daleko idące, że dziś kierowcy mogą jeździć raptem kilkoma odcinkami Via Carpatii o łącznej długości ok. 90 km. Kolejnych około 600 km trzeba zbudować. Prawie wszystkie fragmenty są na etapie przygotowań proceduralnych czybudowy, ale wciąż wątpliwości wzbudza np. przebieg trasy przez Biebrzański Park Narodowy.
Czym jest Via Carpatia?
Droga ekspresowa Via Carpatia ma połączyć litewską Kłajpedę z Salonikami w Grecji. Będzie przebiegać przez Polskę, Słowację, Węgry, Rumunię i Bułgarię. W dwóch ostatnich krajach planowane są odnogi trasy. Być może na tym przebieg Via Carpatii się jednak nie zakończy, bo minister Adamczyk mówi także o możliwości jej przebiegu przez Łotwę czy europejską część Turcji (do Stambułu).
Via Carpatia w "podstawowej" wersji ma być gotowa do 2025 r. Niektóre kraje wyrobią się jednak wcześniej - według ministra infrastruktury słowacki odcinek trasy będzie gotowy maksymalnie do 2024 roku, a węgierski do 2022 r.
. źródło: Ministerstwo Infrastruktury
W kwietniu br. w ramach tzw. Deklaracji Łańcuckiej III ministrowie ds. transportu Polski, Bułgarii, Litwy, Rumunii, Słowacji i Węgier, wspierani przez swoich odpowiedników z Białorusi, Bośni i Hercegowiny, Turcji, Ukrainy i Czech zwrócili się do Komisji Europejskiej z wnioskiem o włączenie Via Carpatia do tzw. sieci bazowej TEN-T, czyli grupy strategicznych dróg w Europie.
W Polsce Via Carpatia ma mieć 700 km
W Polsce Via Carpatia ma przebiegać drogą ekspresową S61 od miejscowości Budziska na granicy polsko-litewskiej do Ełku. Dalej ma biec drogą S16 do Knyszyna w pobliżu Białegostoku, a stamtąd drogą ekspresową S19 aż do Barwinka na granicy polsko-słowackiej. Omijając Lublin i Rzeszów kierowcy przejeżdżaliby też fragmentami kolejno ekspresówki S12 i autostrady A4.
Na razie gotowych jest około 90 km trasy. Kierowcy mogą już jechać obwodnicą Suwałk i kolejnym odcinkiem Suwałki-Raczki (obwodnica Augustowa) na trasie S61. To łącznie ok. 25 km. W Lubelskiem gotowe są obwodnice Międzyrzeca Podlaskiego oraz Kocka i Woli Skromowskiej (ale jednopasmowe), a także obwodnica Lublina od strony północno-zachodniej. Łącznie ok. 35 km. W województwie podkarpackim można już przejechać (trochę S19, trochę A4) z Sokołowa Małopolskiego do węzła Rzeszów Południe. To razem ok. 30 km.
Około 190 km Via Carpatii jest już w realizacji - tzn. podpisano umowy na projekt i budowę odcinków. To głównie odcinki od Lublina do Rzeszowa, łącznie ok. 130 km.
Stopień postępu jest tu jednak zróżnicowany - na czterech z sześciu lubelskich odcinków trwają już prace budowlane. W przypadku dwóch kolejnych (jednego w Lubelskiem i jednego w województwie podkarpackim) wojewodowie wydali na początku tego tygodnia zezwolenia na realizację inwestycji drogowej (tzw. ZRID). Na decyzje wojewodów czekają jeszcze jeden odcinek w województwie lubelskim i cztery na Podkarpaciu (dokumentacja dla piątego jest przygotowywana). Wszystkie odcinki mają być gotowe w połowie 2022 r.
S19 Lublin Węglin - Niedrzwica Duża bbialecka GDDKiA
Jeśli chodzi o drogę S61 na Podlasiu, to w 2021 r. powinien być gotowy odcinek na południowy zachód od Suwałk - do Ełku. Gorzej wygląda sytuacja na odcinku Budzisko-Suwałki. Planowo miał on być gotowy w 2020 r., ale wykonawca - włoska firma Impresa Pizzarotti - tak bardzo się ociągała, że w czerwcu br. GDDKiA odstąpiła od umowy. Co więcej, nie można nawet powiedzieć, że Włosi zeszli z placu budowy, bo te jeszcze się nie rozpoczęły. Zaniechania dotyczyły etapu projektu i uzyskania zezwoleń.
. GDDKiA
Na etapie "niewidocznym dla kierowców" są prace na S19 między Białymstokiem a Lublinem oraz na południe od Rzeszowa. Tutaj inwestycje są jeszcze w przygotowaniu, zwykle na etapie opracowywania tzw. koncepcji programowej, ewentualnie przetargu na budowę.
. GDDKiA
Zupełnie w powijakach jest natomiast budowa odcinka drogi ekspresowej S16, która połączyłaby Ełk z Knyszynem. To zresztą jedyny z odcinków, który nie jest ujęty w limicie finansowym. Na razie trwają analizy możliwych korytarzy dla tego fragmentu. Kontrowersje wzbudza plan przebiegu drogi przez Biebrzański Park Narodowy.
. źródoło: GDDKiA
Ponad 28 mld zł na całą trasę
Łączny koszt budowy całej Via Carpatia w Polsce jest szacowany przez GDDKiA na ok. 28,3 mld zł. Budowa jest oczywiście współfinansowana ze środków Unii Europejskiej. Pieniądze na budowę trasy w Polsce są zabezpieczone w Krajowym Funduszu Drogowym.
. źródło: GDDKiA
>>> W Norwegii powstaje podwodna autostrada. Koszt inwestycji to 16-krotność budżetu na polskie drogi
