Święta, święta, i góra śmieci - chciałoby się rzec oceniając chłodnym okiem to, co często zostaje w naszych domach po okresie spełniania marzeń i zachcianek. Do kubła trafi w końcu i papier, w który pakujemy prezenty, i sporo żywności, i sama choinka. Jak zatem segregować w święta?
Po pierwsze nie przesadzaj - Polak wytwarza 300 kg śmieci rocznie
Najlepszy sposób na świąteczny bałagan to samoograniczenie. Im mniej prezentów i żywności kupimy, tym większa szansa na wyprodukowanie mniejszej ilości odpadów. Takie podejście warto stosować cały rok, bo statystycznie każdy Polak produkuje 320 kg odpadów rocznie. Średnia europejska jest wyższa - wynosi niemal 500 kg. Większe od tych liczb wrażenie robi trend - przyrost ilości produkowanych śmieci sięga bowiem nawet 10 proc. rocznie.
Segreguj tak, jak zawsze. Pięć kubłów na śmieci
Zasady segregowania śmieci w święta generalnie nie różnią się od tych, które obowiązują cały rok. Odpady trzeba podzielić na pięć frakcji - zmieszane, tworzywa sztuczne i metal, szkło (czasami białe i kolorowe, czasami tylko jedno z dwóch - to zależy od gminy), papier i bio. W przypadku ostatniego z pojemników nazwa jest nieco myląca - nie możemy bowiem wrzucić tu resztek pochodzenia zwierzęcego, a jedynie roślinnego.
Gdzie wyrzucić świąteczny papier? Nie zawsze da się go przetworzyć
Odpadem, który trudno poddać recyclingowi, jest często papier używany do pakowania prezentów. Jeśli jest pokryty woskiem, folią, substancjami nabłyszczającymi i impregnującymi jego przetworzenie jest w zasadzie niemożliwe. Dlatego nie wybierajmy tego typu produktu. Lepiej zastosować ekologiczną metodę pakowania prezentu - zwykły szary papier, karton, gazetę. Do kontenera na makulaturę powinien trafić tylko papier jak najbardziej "zwyczajny" - taki, który nie jest niczym pokryty.
Ryba, sałatka, owoce - nie wszystko do kontenera BIO
Statystycznie każdy Polak marnuje 4 kg żywności miesięcznie, ale w święta ta wartość rośnie nawet trzykrotnie. Łącznie z lodówek i stołów na wysypiska trafia każdego roku nawet 9 mln ton żywności, co - jak wylicza "Gazeta Wyborcza" daje do 3000 zł strat na osobę.
Gdzie zatem wyrzucić zmarnowaną żywność? Do pojemnika BIO powinny trafić wyłącznie resztki roślinne - bez zawartości tłuszczu. Obierki, ogryzki, ugotowane lub surowe warzywa takie jak marchew, ziemniaki, seler wyrzucamy do kosza na odpady roślinne. Ale wszystkie inne potrawy - mięso, kości, ryby, ciasto, sałatkę musimy wyrzucić do kontenera na odpady zmieszane.
Sałatka zawiera - oprócz warzyw - mięso, majonez, w skład którego wchodzi olej lub jogurt. Są to produkty odzwierzęce, które utrudniają lub wręcz uniemożliwiają kompostowanie. To samo dotyczy tłuszczy zwierzęcych i roślinnych. Resztki roślinne są bowiem rozkładane przez bakterie, nicienie i grzyby - obecność mięsa, kości, tłuszczy, odchodów, odpadów niedegradowanych zaburza ten naturalny proces. Jedyne akceptowalne odzwierzęce odpady w kontenerze BIO to skorupki jaj.
Masz wątpliwości? Zapytaj online
Przepisy dotyczące segregowania śmieci mogą różnić się w poszczególnych miastach czy spółdzielniach mieszkaniowych, jednak większość zasad jest wspólna. O to, gdzie wyrzucić dany opad możemy spytać online. Urząd Miasta Warszawa przygotował specjalny serwis, który wyjaśnia gdzie pozbyć się konkretnego rodzaju odpadów.
Wystarczy więc wpisać na stronie np. "Pierogi z mięsem", by uzyskać odpowiedź: "Wyrzuć do pojemnika na odpady zmieszane, do BIO nie wyrzucamy resztek pochodzenia zwierzęcego". Do kontenera na odpady zmieszane, zgodnie z poradnikiem, wyrzucić trzeba też zużyty papier do pieczenia, torebkę po herbacie z tworzywa sztucznego. Dla odmiany zużyta torebka herbaty wykonana z papieru może trafić do kosza na bioodpady, podobnie jak fusy po kawie.
Choinka groźna dla klimatu. Nie wyrzucaj gdzie popadnie
Tradycja świątecznego drzewka nie jest obojętna dla środowiska. Każdego roku do domów Polaków trafia ok. siedmiu milionów choinek. Rozkładające się igły są źródłem metanu, który przez naukowców uznawany jest za gaz cieplarniany znacznie groźniejszy od dwutlenku węgla. Ślad węglowy choinki również jest wyraźny - dwumetrowa roślina produkuje podczas rozkładu kilkanaście kilogramów dwutlenku węgla.
Dlatego tak istotne jest, by choinkę oddawać do przetworzenia. Większość miast prowadzi akcję zbierania drzewek - nie powinniśmy ich więc wyrzucać do śmieci na własną rękę, wpychać do kubła czy ciąć na małe fragmenty.
Czytaj też: Boże Narodzenie. Czy na święta będzie lockdown? Minister Zdrowia Adam Niedzielski wyjaśnia
Warto też sięgnąć po ekologiczne rozwiązanie - choinki kupione w doniczkach można "przezimować" we własnym ogródku lub przechować zabezpieczoną przed silnymi mrozami na balkonie. Trzeba tylko pamiętać o nawadnianiu.
Zapamiętaj ten skrót - PSZOK. Zużyte przedmioty oddasz tu za darmo
Przy okazji świąt często kupujemy meble, elementy wyposażenia wnętrz, sprzęt AGD, elektronikę. Co zrobić ze starymi przedmiotami? Z pewnością nie mogą trafić do kosza na śmieci, lecz do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. PSZOK przyjmuje odpady bezpłatnie. Wywieźć tu można i starą kanapę, i krzesło, i lodówkę, i smartfon czy tablet. Przywieźć tu można też wiele odpadów, które nie mieszczą się np. w koszu na odpady - plastikowe zabawki, lalki, pudła po telewizorze czy mikserze.
PSZOK-i przyjmują też odpady powstałe po remoncie - gruz, zużyte farby, skute ze ściany kafelki można tu bezpiecznie składować. Warto jednak pamiętać o ograniczeniach - punkty selektywnej zbiórki nie przyjmują zużytych tapet, te wrzucać trzeba do odpadów zmieszanych oraz styropianu budowlanego (ale ten ze sprzętu AGD/RTV już tak). To samo z ubraniami - te muszą trafić do wydzielonych kontenerów na odzież.
