Przepisy odnośnie do pracy w szczególnych warunkach uregulowane są przez rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Z kolei przepisy dotyczące wcześniejszych emerytur regulowane są ustawą z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych.
Praca w szczególnych warunkach. Jakie są czynniki ryzyka?
Praca w szczególnych warunkach to taka, której wykonywanie jest związane z pewnym ryzykiem. Jej długotrwałe wykonywanie może więc wiązać się z trwałym uszkodzeniem zdrowia. Aby wykonywane obowiązki zaliczały się do pracy w szczególnych warunkach, czynniki te muszą być niemożliwe do wyeliminowania.
Determinowane są one siłami natury (prace pod ziemią, na wodzie, pod wodą i w powietrzu) lub technologią (praca w warunkach gorącego lub zimnego mikroklimatu, podwyższonego ciśnienia lub bardzo ciężka praca fizyczna np. w niezmiennej pozycji ciała).
)
Praca o szczególnym charakterze. Jaka to praca?
Praca o szczególnym charakterze wiąże się ze zwiększoną odpowiedzialnością oraz szczególną sprawnością psychofizyczną, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej związanego z procesem starzenia się.
Zawody, w których pracownicy wykonują pracę o szczególnym charakterze to m.in. pilotowanie statków powietrznych i wodnych, prowadzenie autobusów i trolejbusów, praca ratowników medycznych i jednostek ochrony przeciwpożarowej.
Tacy pracownicy mogą ubiegać się o wcześniejszą emeryturę tzw. emeryturę pomostową. Jak podaje TVN24, aby ubiegać się o emeryturę pomostową, należy spełnić następujące warunki:
- urodzić się po 31 grudnia 1948 roku,
- posiadać co najmniej 55 lat (kobiety) lub co najmniej 60 lat (mężczyźni),
- potwierdzić wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przez co najmniej 15 lat,
- staż ubezpieczeniowy (suma okresów składkowych i nieskładkowych) musi wynosić co najmniej 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni),
- wykonywać przed 1 stycznia 1999 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienionej w starych wykazach prac albo w nowych wykazach prac,
- wykonywać po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienionej w nowych wykazach prac,
- rozwiązać wszystkie stosunki pracy.
W niektórych przypadkach istotne jest wykonywanie danego zawodu. Okazuje się, że w niektórych zawodach wystarczy przepracować 10 lat lub osiągnąć 50. rok życia, by móc udać się na wcześniejszą emeryturę.
)
Osoby, które nie mogą otrzymać emerytury pomostowej, mogą ubiegać się o rekompensatę. Aby to zrobić osoba taka musi: przepracować przed 31 grudnia 2008 roku co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach zgodnie ze starym wykazem. Należy jednak wiedzieć, że otrzymana rekompensata nie będzie wypłacana w gotówce, ale przyjmie formę dodatku do kapitału początkowego, co wpłynie na podniesienie wysokości świadczenia emerytalnego.
