Od 1 stycznia 2025 roku zostanie wprowadzony system kaucyjny na jednorazowe butelki z tworzyw sztucznych o pojemności do trzech litrów, chodzi np. o butelki na wodę, sok, nektar lub mleko. Obejmie on także opakowania szklane na napoje wielokrotnego użytku o pojemności do półtora litra oraz puszki metalowe o pojemności do litra. Aby odebrać kaucję w sklepie, nie trzeba będzie okazywać paragonu, potwierdzającego wcześniejszy zakup butelki lub puszki.
Butelki i puszki wymienimy na drobne
Puste opakowania będzie można oddać do sklepu, aby odzyskać wcześniej zapłaconą kaucję, której wysokość zostanie określona w rozporządzeniu. Duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 metrów kwadratowych, będą w tym celu musiały je odbierać. Pozostałe placówki handlowe (o mniejszej powierzchni) będą mogły przystąpić do systemu i odbierać opakowania objęte kaucją dobrowolnie.
Obecnie znaczna część odpadów powstających z opakowań, które planuje się objąć systemem kaucyjnym, zbierana jest razem z innymi śmieciami komunalnymi w systemie gminnym. Nowe rozwiązanie zwiększy poziom selektywnego zbierania, a w efekcie także recyklingu odpadów opakowaniowych i zmniejszy zaśmiecenie środowiska. Polskie Stowarzyszenie Zero Waste zwraca uwagą, że "mamy prawie 700 tys. ton odpadów, ale tylko połowa z nich jest poddawana recyklingowi. System kaucyjny pozwala selektywnie zebrać 90 proc. To ponad 600 tys. ton surowców do ponownego użycia lub przetworzenia".
System kaucyjny może przynieść zyski zbieraczom
System kaucyjny od lat obowiązuje w innych krajach europejskich. Przykładowo w Niemczech oprócz tego, że rozwiązania są ekologiczne, pozwalają nawet zarobić. W niemieckich mediach można przeczytać, że niektóre osoby w kryzysie bezdomności zbierając butelki na ulicach Berlina, zarabiają około 50 euro dziennie. Nie wiadomo jeszcze, ile za butelki będzie można otrzymywać w Polsce, ale wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba na początku stycznia zdradził, że "to nie będzie mniej niż 25 gr, tak żeby to po prostu było opłacalne". Wysokość kaucji ma zostać określona w rozporządzeniu ministra wydanym na podstawie ustawy po jej wejściu w życie.
Przyjęta przez Radę Ministrów nowelizacja ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi dostosowuje polskie prawo do rozwiązań obowiązujących w Unii Europejskiej. Chodzi o unijną dyrektywę w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko.
