Dałeś dowód w zastaw za kajak, możesz spłacać cudzy kredyt

Pracownik wypożyczalni sprzętu sportowego żąda od Ciebie dowodu osobistego w zastaw? To niezgodne z prawem. A dla Ciebie bardzo groźne, bo może zaciągnąć pożyczkę posługując się Twoimi danymi.

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych alarmuje - żądanie pozostawienia dowodu osobistego w zastaw za wypożyczany sprzęt sportowy czy np. audioprzewodniki w muzeum jest niedozwolone. To wykroczenie zagrożone karą ograniczenia wolności do 1 miesiąca albo karą grzywny. 

Jak nie dać się oszukać?

Nie powinniśmy zgadzać się na pozostawienie dowodu w zastaw, bo utrata kontroli nad dokumentem jest niezwykle ryzykowna. To prosta droga do kradzieży tożsamości.

- Istnieje ryzyko, że ktoś podobny do nas pojawi się w placówce banku z naszym dowodem. Przy kilkuletnich dokumentach, ze starszym zdjęciem, zagrożenie jest jeszcze wyższe - ostrzega Marcin Gozdek z Biura Informacji Kredytowej. - Dane z dowodu mogą posłużyć też np. do podszycia się pod nas na portalach aukcyjnych i sprzedażowych, czy wypożyczenia wysokowartościowego sprzętu lub wysokiej klasy samochodu z intencją kradzieży - dodaje Gozdek.

Nawet jeśli za godzinę dostaniemy nasz dowód z powrotem, to przez ten czas dokument mógł już zostać zeskanowany lub skserowany. Nawet zdjęcie zrobione telefonem może posłużyć do oszustwa.

Zgubione dowody osobiste wystawione za szybą kiosku w Bielsku-BiałejZgubione dowody osobiste wystawione za szybą kiosku w Bielsku-Białej Fot. TOMASZ FRITZ / Agencja Wyborcza.pl

Co prawda umowa zawarta przez oszusta w naszym imieniu jest z punktu widzenia prawa niewiążąca, niemniej odkręcanie całej sytuacji może być długie i kosztować sporo nerwów. Będziemy otrzymywać wezwania do zapłaty (zapewne to będzie pierwszy moment, gdy w ogóle dowiemy się o zobowiązaniu), może zostać wszczęte postępowanie egzekucyjne. W Biurze Informacji Kredytowej czy biurach informacji gospodarczej mogą znaleźć się negatywne wpisy, co uniemożliwi zaciąganie „własnych” kredytów czy zawieranie innych umów.

Co zamiast pozostawienia dowodu?

Jak informuje GIODO, zamiast pozostawić np. w wypożyczalni kajaków dowód osobisty, wystarczy podać imię, nazwisko i adres zamieszkania. To wystarczy, żeby właściciel wypożyczalni mógł dochodzić roszczeń z tytułu kradzieży. Może także wymagać pozostawienia kaucji.

Co gdy stracę dokument tożsamości?

Oddawanie dokumentów tożsamości w niepowołane ręce to jedno. Ale okres wakacyjny to także czas, w którym częściej je gubimy lub są nam kradzione.

Jeśli zauważymy brak dowodu osobistego czy paszportu, czym prędzej powinniśmy dokonać jego zastrzeżenia w ogólnopolskiej bazie Dokumenty Zastrzeżone. Można to zrobić w swoim banku, jest też grupa instytucji przyjmujących zastrzeżenia od każdego. Z bazy Dokumenty Zastrzeżone korzystają m.in. banki, pośrednicy finansowi, firmy telekomunikacyjne, hotele czy kancelarie notarialne. Jeśli ktoś będzie chciał posłużyć się naszym dokumentem, zostanie nakryty na oszustwie.