Za 25 lat roboty przejmą w Polsce 40 proc. miejsc pracy. Kto nie wytrzyma ich konkurencji?

W firmach przyszłości proste i powtarzalne prace zostaną w pełni zautomatyzowane lub będą wykonywane przez roboty. W usługach kontakt z człowiekiem może okazać się dobrem luksusowym.

W pierwszej kolejności z rynku mogą zniknąć telemarketerzy. Wygląda na to, że już niedługo na prezentację garnków zostaniemy zaproszeni przez automat, który miłym, acz nieco mechanicznym głosem, przeprowadzi nas przez tonową rejestrację. Na drugiej linii stoją urzędnicy pocztowi i pracownicy banków. Podanie znaczka czy zważenie paczki z powodzeniem może wykonać maszyna. Podobna przyszłość czeka agentów ubezpieczeniowych, bibliotekarzy, księgowych, pracowników działu kadr czy recepcjonistów.

Zawody objęte największym ryzykiem automatyzacji Raport 'Aktywni + Przyszłość Rynku Pracy'/Gumtree.pl

Ta dla wielu niewesoła prognoza pochodzi z najnowszego raportu „Aktywni + Przyszłość Rynku Pracy” zrealizowanego na zlecenie serwisu Gumtree.pl. Zespół socjologów i ekonomistów DELab UW pracował na danych pozyskanych z badań jakościowych i ilościowych, a także analizy danych zastanych Eurostat i DESI.

Ogólny wniosek jest taki, że w ciągu najbliższych 25 lat w Polsce zagrożonych automatyzacją będzie średnio 40 proc. miejsc pracy. Poza prostymi, powtarzalnymi pracami automatyzacji i cyfryzacji ulegnie też spora grupa zawodów związanych z przetwarzaniem i obróbką danych, przede wszystkim finansowych.

Najmniej narażone na wyparcie przez maszyny są takie zawody, które trudno ująć w algorytmy, czyli m.in. lekarz, terapeuta czy duchowny. O swoją posadę nie muszą się również martwić osoby wykonujące zawody, które polegają na wykorzystywaniu kreatywności, umiejętności tworzenia nowych idei oraz wchodzenia w relacje z innymi ludźmi.

Jak czytamy w omawianym raporcie, według najnowszej analizy Oxford University (2016) z powodu cyfryzacji u automatyzacji w ciągu najbliższego ćwierćwiecza z amerykańskiego rynku pracy zniknie niemal połowa (47 proc.). Podobną wizję przedstawiają analitycy agencji konsultingowej McKinsey: automatyzacji — z wykorzystaniem obecnie znanych technologii — może ulec 45 proc. wszystkich aktywności zawodowych (czyli czynności wykonywanych w ramach poszczególnych zawodów). Około 5 proc. zawodów zniknie całkowicie.

W przypadku krajów rozwijających się tempo przemian będzie wolniejsze, ale ich ostateczna skala znacznie bardziej dotkliwa dla rynku pracy: analitycy Banku Światowego przewidują, że w niektórych krajach rozwijających się automatyzacji może ulec aż 85 proc. miejsc pracy.

Uratuje nas dochód gwarantowany?

W kontekście automatyzacji rynku pracy na tak ogromną skalę potrzebne będą rozwiązania, które zagwarantują środki do życia osobom, dla których zabraknie na nim miejsca. Coraz częściej mówi się o konieczności wprowadzenia dochodu gwarantowanego.

Elon Musk, właściciel firmy Tesla, innowator i zwolennik sztucznej inteligencji, powiedział nawet, że to jedyne rozwiązanie.

Bill Gates zaproponował opodatkowanie pracy robotów. A wicepremier Mateusz Morawiecki stwierdził, że:

Nie wyobrażam sobie, żeby pracy było coraz mniej, a właściciele tych robotów, którzy czerpią - można powiedzieć z wielowiekowego dziedzictwa myśli ludzkiej, myśli technicznej - byli jedynymi beneficjentami.

Jego słowa generalnie sprowadzają się do tego, o czym mówił Bill Gates, czyli wprowadzenia specjalnego podatku.

Polacy na razie się nie boją 

Większość Polaków zauważa zmiany, które zachodzą na rynku pracy w związku z automatyzacją i cyfryzacją, jednak nie spodziewają się oni radykalnych zmian w odniesieniu do własnego zawodu.

– Nasze badanie ujawniło niefrasobliwość Polaków w kwestii podnoszenia własnych kompetencji:  tylko co dziesiąty śledzi zmiany i aktualne trendy na rynku pracy, żeby móc się do nich dostosować. Zaledwie 19 proc. badanych uczęszcza na kursy i szkolenia podnoszące kompetencje w celu zwiększenia swoich szans na rynku pracy – mówi Katarzyna Merska, Koordynator ds. Komunikacji w Gumtree.pl.

Wśród pracujących Polaków, 64 proc. zgodziło się ze stwierdzeniem, że w perspektywie trzydziestu lat maszyny/roboty będą wykonywały większość zadań, które obecnie w pracy wykonują ludzie. Blisko połowa pracujących (48 proc.) uważa, że w perspektywie dziesięciu lat nadal będzie pracować w tym samym zawodzie i wykonywać zadania podobne do tych, które wykonuje obecnie. Siedmiu na dziesięciu Polaków w ogóle nie przewiduje przebranżowienia.

+++

Zobacz też, jak prowadzi się własny biznes w Polsce - w bardzo różnych branżach: