Droga Warszawa-Katowice została oddana do użytku 11 października 1976 roku. Była to pierwsza trasa szybkiego ruchu w Polsce, choć nie miała parametrów autostrady, jak początkowo zakładano. Dwupasmowa, z kolizyjnymi skrzyżowaniami i obwodnicami większości dużych miast - poza Częstochową, co sprawia, że ten fragment dla kierowców bywa (i będzie jeszcze przez kilka lat) bardzo uciążliwy. Nie docierała też od razu do samych Katowic, połączenie ich z Będzinem skończono dopiero w 1984 roku.
"Gierkówka" w trzy i pół roku
Popularne, potoczne określenie drogi - "gierkówka" - pochodzi od nazwiska I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka, który zainicjował jej budowę. Oficjalna decyzja władz w tej sprawie zapadła w kwietniu 1973 roku, a już trzy i pół roku później przecinano wstęgi. Otwarcie na estakadzie w Częstochowie było bardzo uroczyste, obok I sekretarza uczestniczyli w nim m.in. premier Piotr Jaroszewicz i minister obrony narodowej Wojciech Jaruzelski. Przy budowie pracowali żołnierze, stąd "gierkówka" nazywana była też trasą czynu wojskowego. Otwarto ją dzień przed ówczesnym świętem Dnia Wojska Polskiego (obchodzonego w PRL 12 października w rocznicę bitwy pod Lenino).
Na rok przed decyzją w sprawie trasy Warszawa-Katowice prezydium rządu zatwierdziło plan budowy 3 tys. km autostrad. Dziś w Polsce, według informacji GDDKiA, mamy ich 1638,5 km (dróg ekspresowych jest 1915,5 km). W tym A1.
Fragmenty A1 zastępują dawną trasę
Po śladzie "gierkówki" budowany jest ostatni brakujący fragment tej autostrady, między Piotrkowem Trybunalskim a Pyrzowicami. Całą A1, jak podaje GDDKiA, w 2022 roku będzie można przejechać z Gdańska do granicy z Czechami "w około pięć godzin".
Autostrada A1 źródło: GDDKiA
Niedawno, w lipcu i wrześniu tego roku, podpisano umowy na cztery z pięciu odcinków A1 między Tuszynem a Częstochową:
- odcinek Tuszyn - węzeł Piotrków Trybunalski Południe o długości 15,9 km zbuduje za 478,9 mln zł konsorcjum firm Budimex i Strabag;
- to samo konsorcjum zbuduje 16,7 km odcinek Kamieńsk - Radomsko za 573,1 km;
- odcinek Radomsko - granica województwa o długości ok. 7 km zbuduje przedsiębiorstwo INTERCOR, wartość umowy to 338,3 mln zł;
- 16,9 km odcinka od granicy województwa łódzkiego do węzła Częstochowa Północ wykona firma POLAQUA za 596,5 mln zł.
Został jeszcze odcinek Piotrków Trybunalski Południe - Kamieńsk, który ma mieć długość około 24,2 km. Na razie wybrano najkorzystniejszą ofertę (za 687 mln zł) konsorcjum firm Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Kobylarnia i Mirbud. Teraz trwa kontrola Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, umowa ma zostać podpisana po jej zakończeniu.
Cały fragment od Tuszyna do obwodnicy Częstochowy będzie mieć 81 km długości, koszt jego realizacji wyniesie około 3,7 mld zł.
Trwa jeszcze budowa autostrady A1 w województwie śląskim - to prawie 58 km od obwodnicy Częstochowy do Pyrzowic o łącznej wartości około 2,6 mld zł. Oddanie tego fragmentu do użytku ma nastąpić w przyszłym roku.
Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, całą autostradą od Gdańska do granicy z Czechami o długości prawie 570 km będziemy mogli przejechać za cztery lata. Na A1 płatny jest na razie 152-kilometrowy odcinek od Rusocina do Torunia.
Czytaj też: GDDKiA ogłosi przetargi na 138 km dróg. Mamy wykaz odcinków i mapy
Na S8 ostatnie prace
Po śladzie dawnej "gierkówki" biegnie też część drogi ekspresowej S8 z Warszawy w kierunku Śląska. Obecnie trwa przebudowa ostatnich jej odcinków o długości 21,5 km, tuż pod stolicą, od węzła Paszków do Radziejowic. Cały ten fragment ma być gotowy w połowie przyszłego roku.
Fragmenty dawnej 'gierkówki' przebudowywane w ramach budowy A1 i S8 źródło: GDDKiA
