"Mając na względzie ogromną skalę programu oraz ponoszone na niego nakłady finansowe zasadnym jest weryfikacja i optymalizacja procesu przyznawania i obsługi świadczenia 500 plus" - czytamy w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów dot. projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.
Obecnie obsługą 500 plus zajmują się samorządy. Propozycja zmiany zakłada, że program ma obsługiwać ZUS, co miałoby eliminować "mankamenty wynikające z obecnego procesu obsługi świadczeń". ZUS według rządu posiada bowiem odpowiednie zasoby oraz systemy informatyczne, które pozwolą sprawniej i efektywniej obsługiwać 500 plus.
500 plus czekają zmiany
Przejęcie obsługi świadczenia 500 plus przez ZUS oznacza istotne zmiany, o których niedawno mówiła ministra Marlena Maląg. Dopiero co rząd zmienił zasady i od tego roku o świadczenie trzeba wnioskować co roku. Projekt zakłada jednak odejście od tego modelu od 2023 roku. Wnioski mają być od tego momentu rozpatrywane automatycznie. Ponadto z zapisów projektu wynika, że dokumenty będzie można składać jedynie w formie elektronicznej. Co więcej, wypłata świadczeń ma odbywać się bezgotówkowo, przelewem na wcześniej wskazany numer konta.
Rząd wysuwa argumenty, że dzięki temu zostanie ograniczone ryzyko zakażenia, "poprzez eliminację ryzyka przenoszenia koronawirusa na dokumentach papierowych oraz środkach pieniężnych, jak i eliminację bezpośrednich kontaktów z innymi osobami przy osobistym składaniu wspomnianych wniosków". Przede wszystkim jednak rozwiązania te mają zapewnić "optymalizację procesu przyznawania i obsługi świadczenia, a tym samym bardzo istotną redukcję kosztów jego obsługi".
500 plus ma też obowiązywać w pełnej kwocie, niezależnie od ustalenia pierwszeństwa w wypłacie świadczeń w innym kraju. Świadczenie będzie więc wypłacane w całości, nieistotne jest, czy emigranci są objęci bliźniaczym programem w kraju zamieszkania. W ten sposób rząd chce zapewnić polskim emigrantom największe korzyści w "w zakresie uprawnień do świadczeń spośród oferowanych przez system rozporządzenia unijnego i przez ustawodawstwo krajowe".
Duże oszczędności na obsłudze 500 plus
Rząd szacuje, że w latach 2022-2023 koszty obsługi 500 plus wyniosą 427 mln złotych. Przeniesienie obsługi do ZUS ma zapewnić 3,1 mld złotych oszczędności w ciągu dekady. Jednocześnie władze wyliczają, że pełne świadczenia dla emigrantów podniosą koszty wypłaty 500 plus o 174 mln zł w okresie 2022-2023 rok.
