ZUS wstrzymuje wypłaty 500 Plus niektórym obywatelom Ukrainy - alarmuje Rzecznik Praw Obywatelskich do którego zgłaszają się przybysze zza wschodniej granicy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma niektórym odbierać prawo do świadczenia, pomimo tego, że przestrzegają przepisów i np. nie opuszczają kraju na więcej niż 30 dni.
500 Plus, obok Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego, przysługuje obywatelom Ukrainy, którzy mieszkają w Polsce. Przyznawany jest im specjalny status określany jako UKR. Jeśli jednak cudzoziemiec opuści nasz kraj na więcej niż 30 dni status - wraz z uprawnieniami do otrzymywania pieniędzy - traci.
Do Biura RPO wpływają liczne skargi obywateli Ukrainy, którym wstrzymano wypłatę świadczenia wychowawczego z powodu utraty statusu UKR. Wskazują oni, że nie opuszczali terytorium Polski na okres powyżej 30 dni - co powoduje utratę tego statusu z mocy prawa. W niektórych przypadkach utrata statusu nastąpiła mimo nieprzerwanego pobytu w Polsce
- twierdzi RPO w oświadczeniu. Rzecznik podkreśla, że wstrzymanie wypłat "szczególnie dotkliwie odczuwają osoby opiekujące się dziećmi z niepełnosprawnościami, które z powodu bezpośredniej i stałej opieki nad dzieckiem nie mogą podjąć zatrudnienia".
Ministerstwo wyjaśnia. Konieczne, by nie stracić świadczenia
Pełnomocnik rządu ds. uchodźców wojennych z Ukrainy Paweł Szefernaker, do które RPO zwrócił się z prośbą o wyjaśnienia, informuje, że aby nie stracić statusu UKR, uchodźcy wojenni z Ukrainy muszą przy każdorazowym wjeździe do Polski podawać jako jego cel działania wojenne na terytorium Ukrainy i okazać dokument elektroniczny diia.pl. "Inaczej wjazd takiej osoby do Polski jest ewidencjonowany w zwykłym systemie wjazdów Straży Granicznej, a nie tym przeznaczonym dla uchodźców wojennych z Ukrainy" - twierdzi.
Status UKR może zostać przywrócony automatycznie, gdy obywatel Ukrainy deklaruje podczas kontroli granicznej jako cel wjazdu ewakuację z terytorium Ukrainy
- podkreśla ministerstwo.
Do sprawy odniósł się też ZUS. Wyjaśnił że kluczowe są zapisy w rejestrze Straży Granicznej. - W przypadku utraty legalności tego pobytu, ZUS ma obowiązek uchylić prawo do świadczenia wychowawczego opierając się na danych z tego rejestru. Dzięki temu pomoc państwa polskiego trafia wyłącznie do uprawnionych osób - wyjaśnił Paweł Żebrowski, rzecznik instytucji w rozmowie z PAP.
Obywatele Ukrainy ze specjalnymi prawami
Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy uchwalona po napaści Rosji sprawia, że Ukraińcy, podobnie jak obywatele Polski, są uprawnieni do szeregu świadczeń. Oprócz 500 Plus mogą np. korzystać z opieki zdrowotnej. Są uprawnienie do tego, by samodzielnie decydować, jaki podmiot leczniczy wybiorą. Warto podkreślić, że ustawa przewiduje też dostęp do profesjonalnej opieki psychiatrycznej, leczenia uzależnień, a także ambulatoryjnych i stacjonarnych świadczeń medycznych - podobnie jak ma to miejsce w przypadku obywateli polskich.
Ministerstwo Zdrowia wprowadziło też inne udogodnienia dedykowane obywatelom Ukrainy. Jednym z najważniejszych jest aplikacja Likar. To narzędzie, które można wykorzystać do ułatwienia diagnostyki, komunikacji między pacjentem i lekarzem. I to bez konieczności posługiwania się językiem ukraińskim. Wszelkie komendy są automatycznie tłumaczone na język ukraiński lub powszechnie używany w Ukrainie język rosyjski.
Ukraińcom przysługuje także m.in.: rodzinny kapitał opiekuńczy, zasiłek rodzinny, świadczenie rodzicielskie, zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne i zasiłek opiekuńczy.
