Budowa Wielozadaniowego Modułu Laboratoryjnego Nauka (bo tak brzmi jego pełna nazwa) rozpoczęła się na początku XXI wieku. Wystrzelenie elementu planowano początkowo na 2007 rok, jednak ta data startu szybko okazała się nierealna.
Termin przekładano później jeszcze na 2009, 2012 i 2016 rok, jednak kolejne problemy techniczne podczas przygotowań do wystrzelenia sprawiały, że moduł Nauka nie trafił na orbitę aż do teraz. Ostatecznie Rosjanom udało się go wynieść w przestrzeń kosmiczną 21 lipca 2021 roku - 14 lat po czasie.
Moduł Nauka okazał się dla Rosjan pechowy nie tylko na Ziemi, ale i na orbicie. Problemy zaczęły się zaraz po starcie rakiety. Na jaw wyszły problemy z silnikami, które miały ustawić moduł na docelowej orbicie. Główny silnik wynoszący moduł wyłączył się też zbyt wcześnie, przez co element nie trafił na planowaną orbitę.
Wyniesienie w kosmos modułu Nauka 21 lipca fot. Roscosmos Space Agency Press Service photo via AP
Rozpoczęła się walka z czasem, bo szczątkowa atmosfera Ziemi hamowała moduł, co groziło nieuniknionym upadkiem w gęstsze warstwy i w konsekwencji zniszczeniem go. W ciągu następnych dni kilkukrotnie odpalano silniki manewrujące, aby zwiększyć wysokość orbitowania i umieścić moduł na docelowej orbicie.
Z powodu problemów z modułem Nauka Rosjanie odkładali też w czasie odłączenie od Międzynarodowej Stacji Kosmicznej starego modułu Pirs, który na ISS znajdował się od 2001 roku. Oddokowano go 26 lipca, gdy naukowcy upewnili się, że Nauka będzie miała szansę trafić na docelową orbitę. Dzień później - zgodnie z planem - Pirs spłonął w atmosferze Ziemi.
Trwająca tydzień walka o utrzymanie modułu Nauka na orbicie zakończyła się dopiero w środę (28 lipca). Rosjanie poinformowali wtedy, że element trafił na swoją docelową orbitę i rozpoczyna zbliżanie się do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Przyłączenie modułu Nauka do ISS planowane jest na 29 lipca ok. 15:25 czasu polskiego. Będzie można oglądać je na żywo - swoje transmisje z wydarzenia zaplanowała zarówno rosyjska agencja kosmiczna Roskosmos, jak i amerykańska NASA. Start transmisji o godz. 14:30 (czasu polskiego).
Po zacumowaniu do ISS, Rosjanie wykonają całą serię spacerów kosmicznych potrzebnych do pełnego podłączenia modułu do ISS. Gdy proces ten zostanie zakończony, Nauka stanie się integralną, bardzo istotną częścią rosyjskiego segmentu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. To długi na 13 metrów (średnica 4,25 m), ważący ponad 20 ton element służący za - jak sama nazwa wskazuje - wielozadaniowe laboratorium. Będzie jednym z największych modułów całej stacji kosmicznej.
Rosjanie będą wykorzystywać moduł do prowadzenia badań w kosmosie, które są głównym celem pobytu rosyjskich kosmonautów na ISS. Moduł Nauka jest znacznie nowocześniejszy od pozostałych elementów rosyjskiej części stacji, został wyposażony w śluzę powietrzną pozwalającą na wykonywanie spacerów kosmicznych, a także zawiera sypialnię dla jednego kosmonauty.
Co ciekawe, Roskosmos nie zrezygnował z wyniesienia modułu Nauka, pomimo że - jak twierdzi agencja - inwestowanie w ISS jest nieopłacalne, a stacja może zostać porzucona przez Rosjan już w 2024 roku. Rosja w ostatnich miesiącach deklarowała chęć budowy własnej, "narodowej" stacji kosmicznej, która miałaby stać się nowym domem dla rosyjskiego programu kosmicznego już w 2030 roku.