Czy pracodawca może zmusić nas do wykonania testu na koronawirusa?

Pracodawcy mają obowiązek zadbać o bezpieczeństwo zatrudnionych osób. W dobie pandemii pojawia się więc pytanie - czy szef może zmusić nas do wykonania testu na koronawirusa?

Zgodnie z art. 207 § 2 pkt. 3. kodeksu pracy pracodawca musi w szczególności reagować na potrzeby pracowników w zakresie BHP oraz dostosowywać podejmowane środki do zmieniających się warunków wykonywania pracy. Jest także zobowiązane do stosowania niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą. 

W trakcie pandemii przepisy te wyjątkowo nabierają znaczenia. Osoba z objawami zakażenia koronawirusem, przychodząc do pracy może narażać innych. Jednocześnie pandemia przyniosła kryzys i utrata pracownika nawet na krótki okres może być bolesna. W związku z tym, na pracodawcy leży duża odpowiedzialność zarządzania swoim zespołem. 

Czy pracodawca może zmusić nas do wykonania testu na koronawirusa?

Jak informuje Anna Golenia, adwokat, starszy prawnik od prawa pracy w Kochański & Partners na łamach "Rzeczpospolitej", przepisy w obecnej formie nie pozwalają pracodawcy zmusić pracownika do wykonania testu na koronawirusa. Szef nie może wydać polecenia służbowego, by wykonać test. Regulują to przepisy o ochronie danych, jako że test na COVID-19 jest badaniem medycznym, w wyniku którego uzyskiwane są informacje o stanie zdrowia pracownika. Pracodawca bez dodatkowej podstawy prawnej, nie ma prawa uzyskać takich danych, bowiem podlegają one większej ochronie prawnej. 

"Zgodnie z obowiązującymi przepisami, pracodawca powinien wykazać jedną z przesłanek umożliwiających przetwarzanie tej określonej kategorii danych, o której mowa w art. 9 ust. 2 RODO. Dominująca interpretacja przepisów wskazuje, że za podstawę przetwarzania danych o zdrowiu pracownika nie można uznać obowiązków pracodawcy z zakresu BHP wymienionych w kodeksie pracy" - czytamy w "Rzeczpospolitej". W związku z powyższym pracownik nie ma obowiązku poinformowania pracodawcy o wyniku testu, niezależnie od jego wyniku. 

Czy można karać pracownika za niewykonanie testu?

Jeśli pracodawca nie może zmusić nas do wykonania testu, to nie ma też podstaw, by karać pracownika, gdy ten odmówi poddania się badaniu. To samo dotyczy  przekazania szefowi wyników zleconego przez niego testu. Jeśli jednak pracownik narusza przepisy BHP, ignoruje wytyczne służb lub pracodawcy np. w sprawie izolacji, to naraża się już na konsekwencje. 

Jak podkreśla Golenia, koniecznie jest wypracowanie procedur postępowania dot. komercyjnych testów na koronawirusa i innych środków zapobiegawczych, jak mierzenie temperatury pracownikom. Pracodawcy powinni otrzymać jasne wytyczne, jak postępować w przypadku pozytywnego testu koronawirusa wśród pracowników i jakim służbom to zgłosić.