Koalicja Obywatelska w jednym ze swoich 100 konkretów ma prosty postulat: "Zlikwidujemy Fundusz Kościelny". W umowie koalicyjnej tak konkretnych rozwiązań już brak. Znajdziemy tam jedynie zapis o "niezbędnym rozdziale państwa od Kościoła". Money.pl ustaliło, że plan zupełnej likwidacji prawdopodobnie przesunie się w czasie. Rozważane jest natomiast inne rozwiązanie - odpisy podatkowe.
Pomysł o odpisach podatkowych proponował już 10 lat temu rząd PO-PSL. Zakładano wtedy, że każdy podatnik mógłby odpisać od PIT na wybrany Kościół czy związek wyznaniowy 0,3 proc. podatku. Podobnie jak obecnie działa to w przypadku 1,5 proc. na organizacje pożytku publicznego. - Możemy wrócić do rozmów z 2012 roku - wówczas Kościół wyraził wstępną zgodę na takie rozwiązanie. Jeśli ustali się racjonalną stawkę podatkową, nie widzę przeszkód, by takie rozwiązanie wprowadzić - mówił Marek Sawicki z PSL w rozmowie z money.pl.
Jednak nawet takie rozwiązanie - według informacji money.pl - nie wejdzie w życie zbyt szybko. Realną datą wydaje się dopiero rok 2025. Dariusz Wieczorek z Lewicy w rozmowie z portalem wyjaśniał, że decyzja o tym prawdopodobnie zapadnie w ramach nowej dużej reformy podatkowej, a że koalicjanci obiecali półroczne vacatio legis, ewentualne zmiany mogą wejść w życie najwcześniej na początku właśnie 2025 roku.
Fundusz Kościelnym został powołany w 1950 roku. Wtedy był formą rekompensaty dla kościołów za przejęte przez państwo nieruchomości ziemskie. Sam Kościół twierdzi, że strat nadal nie zrekompensowano. Po 1989 roku Fundusz Kościelny zmienił swoją funkcję. Obecnie m.in. opłaca ubezpieczenie zdrowotne i społeczne duchownych wyznań zarejestrowanych w Polsce. W największym stopniu trafia jednak do Kościoła katolickiego. Na rok 2024 zaplanowano w budżecie 257 mln złotych na Fundusz Kościelny. Wydatki na ten cel rosną z każdym rokiem. Łącznie w latach 2012-2022 na Fundusz Kościelny państwo wydało ponad 1,6 mld zł. Rekordowy był 2022 roku, gdy wydano 200 mln zł.
Obecnie z Funduszu Kościelnego można również uzyskać pieniądze na remonty obiektów sakralnych oraz działalność charytatywno-opiekuńczą. W bieżącym roku maksymalna kwota udzielonej dotacji z Funduszu Kościelnego w roku 2023 wynosiła 200 000 zł, ale uwzględniając "ważny interes społeczny" Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji może zwiększyć jej wysokość. W ubiegłym roku na te cele wydano łącznie 11,1 mln zł.