"Gierkówka" po ponad 40 latach zniknie z mapy Polski. Tak wyglądała, gdy ją wybudowano

Pierwsze wzmianki na temat budowy "gierkówki" pochodzą z 15 marca 1972 roku kiedy to władze PRL uchwaliły plan budowy 3000 km dróg szybkiego ruchu i autostrad. W ramach inwestycji planowano wybudować autostradę, która połączy Warszawę, Łódź i Katowice.

Trasę ukończono w bardzo szybkim tempie. Oficjalna decyzja o budowie zapadła 23 kwietnia 1973 roku, a do użytku oddaną ją już 11 października 1976 roku. Na dzień przed obchodzonym 12 października w PRL świętem Dnia Wojska Polskiego (w rocznicę bitwy pod Lenino) i prawie trzy miesiące przed oficjalnym terminem ukończenia budowy.

Pomimo propagandy sukcesu władz PRL, z autostradą "gierkówka" miała niewiele wspólnego. Ostatecznie została wybudowana jako trasa szybkiego ruchu, gdzie do już istniejącej szosy zdecydowano dodać drugą jezdnię (pomijając Łódź). Jedynie odcinek od Piotrkowa Trybunalskiego do Częstochowy został poprowadzony nowym śladem i zaprojektowany jako autostrada.

Głównym problemem pozostałych fragmentów "gierkówkówki" były kolizyjne skrzyżowania, na których notorycznie dochodziło do wypadków. Co więcej, "gierkówkę" obok wszystkich dużych miast poprowadzono obwodnicami. Jedynym wyjątkiem była Częstochowa, przez co ten fragment dla kierowców był (i będzie jeszcze przez kilka lat) niezwykle uciążliwy.

W tamtych czasach budowa "gierkówki" była ogromnym przedsięwzięciem. Była to pierwsza tego typu droga i od początku stała się poligonem doświadczalnym dla tego typu inwestycji w przyszłości.

Jej budowa wymagała kompleksowych zmian już na etapie przygotowywania. Konieczne okazało się wsparcie technologii zachodnich. Użyto m.in. komputerów w pracach projektowych i zakupiono z Zachodu nowoczesne maszyny drogowe. Ukończono ją przy dużym udziale wojska, skąd zaczerpnęła ówczesną nazwę "Trasa Czynu Żołnierskiego".

Fot. Archiwum GDDKiA

Budowy "gierkówki" pochłonęła ogromne zasoby. Na jej potrzeby przekopano 7,6 mln metrów sześciennych ziemi, wykonano 4,2 mln metrów kwadratowych nawierzchni i podbudowy, wytworzono 1,3 mln ton mas bitumicznych oraz 1,2 mln metrów sześciennych betonu.

Dodajmy do tego położenie 71 km kabli, przeciągnięcie 152 km linii energetycznych i teletechnicznych oraz położenie 22 km rurociągów. Budowa "gierkówki" wymagała też rozebrania ponad 300 domów mieszkalnych i gospodarczych.

Ostateczna długość trasy w momencie otwarcia wyniosła 239 km. "Przy okazji" wybudowano też 4,5 km potrzebnych wiaduktów i mostów. "Gierkówka" nie docierała jednak od razu do samych Katowic, połączenie ich z Będzinem skończono dopiero w 1984 roku.

Całkowity koszt budowy wyniósł 4 mld zł, a zaangażowanych w budowę było siedem ministerstw oraz 60 podwykonawców. Podczas prac samochody budowy pokonały łącznie ponad 6 milionów kilometrów.

Na całej długości "gierkówki" ustanowiono ograniczenie prędkości do 100 km/h, pomimo faktu, że na odcinku od Piotrkowa do Częstochowy trasa była przystosowana do ruchu z prędkością 120 km/h. Pomimo wielu błędów i uciążliwości była w PRL-u przełomem w jakości podróżowania.

Teraz "gierkówka" ostatecznie zniknie z mapy Polski. Obecnie duża jej część, od Piotrkowa Trybunalskiego do Janek została już przebudowana na drogę ekspresową S8. Odcinek od Piotrkowa do Pyrzowic staje się z kolei częścią autostrady A1.

Jej śladem budowany jest właśnie ostatni brakujący fragment tej autostrady między Piotrkowem Trybunalskim a Kamieńskiem. Kilkanaście dni temu wyłoniono z przetargu firmę, która zajmie się realizacją tej inwestycji wartej 857 mln zł brutto.

Jak podaje GDDKiA, Całą autostradą A1 w 2022 roku będzie można przejechać z Gdańska do granicy z Czechami w około pięć godzin.

źródło: GDDKiA