7 kwietnia praca zdalna na stałe weszła do Kodeksu pracy. Nowelizacja przewiduje zarówno pracę zdalną całkowitą, jak i hybrydową, stosownie do potrzeb konkretnego pracownika i pracodawcy. Natomiast już 21 lutego weszły w życie przepisy, które umożliwiają pracodawcom kontrolę trzeźwości pracowników. Państwowa Inspekcja Pracy przypomniała, w jakich sytuacjach mogą być prowadzone kontrole pracowników.
"Kontrole mogą być prowadzone, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób, lub ochrony mienia. Wprowadzenie kontroli trzeźwości, grupę lub grupy pracowników objętych kontrolą trzeźwości i sposób przeprowadzania kontroli trzeźwości, w tym rodzaj urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czas i częstotliwość jej przeprowadzania, ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy" - czytamy w komunikacie. Podkreślono, że w przepisach wewnątrzzakładowych należy więc wskazać, które grupy pracowników będą objęte kontrolą trzeźwości oraz określić, w jaki sposób będą przeprowadzane kontrole.
"Przy spełnieniu ustawowych przesłanek kontrolą trzeźwości mogą zostać objęci także pracownicy pracujący zdalnie. Decydujące w tym zakresie będą postanowienia obowiązującego u pracodawcy układu, regulaminu lub obwieszczenia określające zasady przeprowadzania kontroli trzeźwości pracowników. Wydaje się jednak, że w praktyce w przypadku pracy zdalnej pracodawca może mieć ograniczoną możliwość kontrolowania stanu trzeźwości pracowników" - podaje PIP. Jak czytamy dalej: "Inaczej wygląda sytuacja, gdy pracownicy stawiają się w siedzibie pracodawcy lub innym wyznaczonym miejscu pracy i tam poddani są kontroli trzeźwości, a inaczej, gdy pracownik pracuje zdalnie, najczęściej w miejscu swojego zamieszkania. Należy pamiętać, że w przypadku pracy zdalnej badanie stanu trzeźwości nie może naruszać godności oraz innych dóbr osobistych pracownika, w tym prawa do prywatności pracownika i pozostałych domowników".
Główna inspektora pracy Katarzyna Łażewska-Hrycko wyjaśniała w rozmowie z PAP, że "nie będziemy prowadzili kontroli w domach pracowników". - Pracownik w przestrzeni prywatnej nie prowadzi działalności o charakterze przedsiębiorstwa, tylko wykonuje pracę - mówiła, dodając, że przestrzeń prywatna pracownika jest objęta ochroną miru domowego. - Będziemy kontrolowali na pewno kwestie związane z wdrażaniem odpowiednich procedur. Chodzi przede wszystkim o to, czy tam, gdzie są związki zawodowe, doszło do uzgodnienia porozumień i czy powstały regulaminy określające zasady pracy zdalnej - podkreśliła Katarzyna Łażewska-Hrycko.
Zgodnie z definicją wprowadzoną do Kodeksu pracy, praca zdalna będzie polegała na wykonywaniu pracy całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika, w tym pod adresem zamieszkania pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą. - Jeśli w regulaminie czy w porozumieniu zostaną zawarte informacje o partycypacji w kosztach, ile pracodawca będzie zwracał za wykonywanie pracy zdalnej w domu czy w miejscu wskazanym, to miejsce wskazane zawsze musi być uzgodnione z pracodawcą - mówiła w piątek ministerka rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg w rozmowie z Informacyjną Agencją Radiową.
Zgodnie z nowymi przepisami, będą przypadki, w których pracodawca będzie co do zasady musiał uwzględnić wniosek o pracę zdalną. - To ochrona dla rodziców, opiekunów, którzy wychowują dzieci do 4. roku życia, kobiet w ciąży czy opiekujących się osobami z niepełnosprawnością - tłumaczyła Maląg. Dodała, że taki wniosek będzie wiążący dla pracodawcy, o ile na danym stanowisku praca może być wykonywana.
Nowelizacja wprowadza też możliwość tak zwanej okazjonalnej pracy zdalnej, maksymalnie 24 dni w roku, na wniosek pracownika, jednak nie będzie on wiążący, co oznacza, że pracodawca nie będzie musiał go uwzględnić. Zobowiązuje też pracodawców do zapewnienia pracownikowi zdalnemu materiałów i narzędzi pracy, w tym niezbędnych urządzeń technicznych. Zgodnie z nowymi przepisami, praca zdalna będzie mogła być uzgodniona przy zawieraniu umowy o pracę albo w trakcie zatrudnienia w formie zmiany warunków umowy o pracę - nie będzie wymagana forma pisemna. Nowelizacja uwzględnia też rozwiązania z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, prawo do wycofania się z pracy zdalnej, umożliwienie pracodawcy polecenia pracownikowi pracy zdalnej w szczególnych przypadkach, na przykład w czasie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu epidemii lub z powodu siły wyższej.