Rozważania, które prowadzone są w mediach, oparte są na jakimś totalnym nieporozumieniu. Nie ma żadnej konkretnej propozycji na stole, do której mógłbym się odnieść
- mówił na piątkowej konferencji prasowej prezes NBP Adam Glapiński o propozycji przewalutowania kredytów frankowych.
W grudniu 2020 r. przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego Jacek Jastrzębski przedstawił propozycję rozwiązania problemu kredytów frankowych. W największym skrócie - zakłada ona, że cały kredyt frankowicza byłby przeliczony w ten sposób, jakby od początku był kredytem w złotych.
W oparciu o tę propozycję, PKO BP zawarł pod koniec stycznia pilotażową ugodę z pierwszymi frankowiczami. Jednocześnie bankom śpieszy się, aby wypracować finalny kształt ugód z kredytobiorcami walutowymi - chcą zdążyć przed 25 marca, gdy kluczowymi z punktu widzenia spraw frankowych pytaniami zajmie się Izba Cywilna Sądu Najwyższego. Odpowiedzi Izby powinny przyczynić się do ujednolicenia linii orzeczniczej sądów.
)
"Rzeczpospolita" opisała także pod koniec stycznia list bankowców do NBP. Grupa banków pracujących nad stworzeniem konstrukcji ugód z frankowiczami miała prosić bank centralny o wsparcie. Chodziło o to, aby NBP porozumiał się ze Szwajcarskim Bankiem Narodowym i skupił od niego franki poza rynkiem. Potem miałby je udostępnić bankom, aby te mogły spłacić finansowanie kredytów frankowych.
Glapiński: Banki niczego konkretnego nie deklarują
Banki w swoim liście - który skierowały zresztą w ramach jakiegoś dziwnego trybu postępowania do mediów - niczego konkretnego nie deklarują. Informują jedynie, że pracują nad koncepcją przewalutowania. Ale nie ma żadnych konkretów. Cały czas deklarujemy gotowość zapoznania się ze szczegółami planowanej operacji. Zobaczymy, co banki wypracują i wtedy podejmiemy decyzję
- komentował w piątek prezes Narodowego Banku Polskiego. Glapiński mówił, że "przede wszystkim środowisko bankowe nie jest jednomyślne w ogóle co do zasadności tej operacji". - Wiele banków jest na etapie "wait and see" ["czekaj i obserwuj" - red.] - komentował prezes NBP.
Dodawał, że z punktu widzenia NBP porozumienie ws. kredytów walutowych powinno wyeliminować lub znacznie ograniczyć ryzyko z nimi związane dla całego sektora, a nie tylko poszczególnych banków. - Z drugiej strony, rozwiązanie nie może być zagrożeniem dla banków, szczególnie tych relatywnie słabszych - mówił Glapiński.
Na przyszłość zakończenie związanej z kredytami walutowymi niepewności wyszłoby sektorowi bankowemu na dobre. Ale punkt wyzwolenia się z tej niepewności jest bardzo trudny i ryzykowny i jesteśmy od niego bardzo daleko
- komentuje prezes NBP.
Glapiński: Frankowicze nie powinni być uprzywilejowani
Glapiński w bardzo stanowczych słowach odniósł się także do koncepcji, w której - po "wygumkowaniu" z umowy kredytowej przez sąd niedozwolonych zapisów co do sposobu ustalania kursu walutowego - kredytobiorcy spłacaliby kredyt złotowy, ale z oprocentowaniem jak dla zobowiązania frankowego (znacznie niższym niż w przypadku standardowych kredytów w złotych). Takie rozstrzygnięcia już zapadają w sądach w Polsce.
Niewłaściwe byłoby, gdyby kredytobiorcy walutowi nagle znaleźli się w uprzywilejowanej sytuacji wobec kredytobiorców złotowych. To byłoby fatalne
- mówił prezes NBP.
Nie jest zadaniem NBP ocenianie decyzji sądów. Mogę się natomiast wypowiedzieć na temat skutków ekonomicznych. W praktyce gospodarczej nieznane są przypadki, żeby do ustalania ceny pieniądza w danym kraju stosować stopy procentowe właściwe do walut innego kraju. Przyjęcie do kredytu w złotych oprocentowania zależnego od sytuacji w zupełnie innym kraju postawiłoby na głowie zasady ekonomiczne
- dodawał Glapiński.
Glapiński: Wynagrodzenie za korzystanie z kapitału bezsporne
Prezes NBP wyraźnie dał też do zrozumienia, co uważa o koncepcji wynagrodzenia za korzystanie z kapitału. Chodzi o to, że w przypadku unieważnienia przez sąd umowy kredytowej, część banków oczekuje od klientów nie tylko zwrotu wypłaconej przed laty kwoty kredytu, ale także dodatkowego wynagrodzenia za okres, w którym klient dysponował tymi środkami.
Z punktu widzenia czystej ekonomii, oddanie kapitału do czasowego korzystania co do zasady łączy się z wynagrodzeniem, ze względu na występowanie zmian wartości pieniądza w czasie. W przypadku wieloletnich kredytów, jakimi są kredyty mieszkaniowe, zwrot wyłącznie otrzymanej nominalnej kwoty kapitału oznaczałby, że kredytobiorca korzystający z udostępnionego kapitału oddawałby realnie znacznie mniej niż otrzymał. Jednocześnie bank przez cały czas musiał te kredyty finansować, ponosząc przy tym koszty. W kategoriach stricte ekonomicznych sprawa wynagrodzenia za korzystanie z kapitału wydaje się bezsporna. Spierać powinno się o to, ile powinno wynosić to wynagrodzenie
- powiedział Glapiński zaznaczając przy tym, że odnosi się wyłącznie do aspektu ekonomicznego i nie ingerując w niezależność sądów.
)
