Każdy z nas, przynajmniej raz w życiu widział porwany banknot, często sklejony taśmą. Jednak nie każdy wie, że możemy go wymienić na nowy. Zgodnie z zarządzeniem prezesa Narodowego Banku Polskiego o numerze 31/2013 wydanym 17 grudnia 2013 roku każdy bank w Polsce ma obowiązek wymienić "zużyte lub uszkodzone znaki pieniężne waluty polskiej, jeżeli nie zostały one sfałszowane lub ich autentyczność nie budzi podejrzeń, a ich cechy umożliwiają rozpoznanie wartości nominalnej". Powyższy przepis ma zastosowanie zarówno w przypadku banknotów, jak i monet.
Wymiana uszkodzonych banknotów lub monet
Uszkodzone pieniądze wciąż mogą być środkiem płatniczym, jednak to, czy faktycznie nimi zapłacimy i czy zostaną przyjęte, podczas płatności zależy tylko od dobrej woli osoby, której wręczmy banknoty czy monety. Aby uniknąć frustracji i nieprzyjemnych sytuacji warto zainteresować się wymianą środka płatniczego, ponieważ nie jest to skomplikowana procedura, a wymiana zazwyczaj odbywa się od ręki.
Wymiany można dokonać w każdym banku lub w oddziale terenowym Narodowego Banku Polskiego. Aby otrzymać pełną wartość środka płatniczego, jaki chcemy wymienić, musi on spełniać dwa warunki. Po pierwsze ponad 75 proc. powierzchni banknotu powinno być w jednym fragmencie. Po drugie, jeśli banknot został przerwany, wymiana może nastąpić tylko i wyłącznie, jeśli posiadamy maksymalnie dziewięć części, które w sumie stanowią całość uszkodzonego banknotu.
Co, jeśli nie spełniamy powyższych warunków? Wciąż możemy ubiegać się o wymianę, jednak wtedy nie otrzymamy 100 proc. wartości uszkodzonych pieniędzy. W niektórych przypadkach w ogóle nie dojdzie do wymiany. Bank zwróci nam 50 proc. wartości, jeśli zachowało się od 45 proc. do 75 proc. powierzchni banknotu w jednym fragmencie. W przypadku, gdy posiadamy poniżej 45 proc. powierzchni banknotu w jednym kawałku, nie otrzymamy zwrotu. Podczas wymiany bank może żądać od nas podpisania odpowiedniego dokumentu, który będzie potwierdzał fakt, że otrzymaliśmy wymieniony banknot.
Ostatnia szansa na wymianę uszkodzonych pieniędzy
W sytuacji, gdy bank odmówi wymiany uszkodzonych czy zużytych pieniędzy, nie oznacza to, że już nic nie można z nimi zrobić. Zgodnie z polskim prawem, posiadacz takich środków płatniczych może złożyć wniosek do banku, który zostanie wysłany do centrali Narodowego Banku Polskiego i tam rozpatrzony.
Warto podkreślić, że wymianie podlega tylko i wyłącznie polska waluta. Banki nie mają obowiązku przyjmować i wymieniać uszkodzonych pieniędzy zza granicy. Jeśli posiadamy obcą walutę i jest ona mocno zużyta lub uszkodzona, można zwrócić się z prośbą o wymianę w kantorze, ale wymiana zależy od dobrej woli pracownika.
