Tradycyjnie ogłoszenie laureatów z medycyny i fizjologii rozpoczyna tydzień noblowski. We wtorek poznamy laureata bądź laureatów z fizyki, a w środę - z chemii. W czwartek Akademia Szwedzka ogłosi nazwisko laureata literackiej Nagrody Nobla, a w piątek norweski Komitet Noblowski poinformuje o przyznaniu Pokojowej Nagrody Nobla. W następnym tygodniu w poniedziałek poznamy laureata lub laureatów tzw. ekonomicznego Nobla.
Nobel z medycyny przyznany
Nobla z medycyny przyznano Natalinie Karikó oraz Drew Weissmaowi za odkrycia, które pozwoliły opracować skuteczne szczepionki przeciwko COVID-19. W uzasadnieniu wyjaśniono, że pomogły w tym ich odkrycia dotyczące modyfikacji mRNA. Jak powiedział Komitet Noblowski, praca tegorocznych noblistów z medycyny pozwoliła uratować miliony osób.
Nagroda nazywana potocznie "Noblem z medycyny" została opisana w testamencie fundatora jako wyróżnienie z "fizjologii lub medycyny". I tak też jest przyznawana - w jednej z tych dziedzin. Laureata lub laureatów wybiera zgromadzenie profesorów Instytutu Karolinska w Solnie pod Sztokholmem, uniwersytetu medycznego, jednego z największych w Szwecji ośrodków badawczych w dziedzinie nauk biomedycznych.
Najwyższa w historii wypłata za nagrodę Nobla
Niedawno Fundacja Nobla poinformowała, że kwota nagrody została podniesiona do najwyższego poziomu w historii. Laureaci otrzymają w tym roku nie 10, jak dotychczas, a 11 milionów koron, czyli ponad 900 tysięcy euro w każdej z sześciu dziedzin. Nagroda Nobla to również złoty medal noblowski oraz kaligrafowany dyplom.
Nagrody, zgodnie z wolą fundatora, są przyznawane za wybitne osiągnięcia naukowe - w dziedzinie fizjologii lub medycyny, fizyki, chemii, a także literackie oraz pokojowe - za zasługi dla społeczeństw i ludzkości. Fundusz nagród pochodzi z odsetek od majątku Alfreda Nobla, a zarządza nim Fundacja Nobla. Najmłodsze jest wyróżnienie dla ekonomistów, którego nie ustanowił Nobel, tylko ufundował Bank Szwecji w 1968 roku.
W gronie laureatów Nagrody Nobla mamy siedmioro Polaków, przy czym Maria Skłodowska-Curie dwukrotnie otrzymała to wyróżnienie. Po raz pierwszy - w 1903 roku w dziedzinie fizyki, wraz z mężem Piotrem Curie i Henrim Becquerelem, a po raz drugi - w 1911, tym razem za osiągnięcia w dziedzinie chemii. W 1983 roku Pokojową Nagrodę Nobla przyznano Lechowi Wałęsie. Najwięcej nagród Nobla Polacy dostali w dziedzinie literatury. W 1905 roku jej laureatem został Henryk Sienkiewicz, w 1924 Władysław Reymont, w 1980 uhonorowano nią Czesława Miłosza, w 1996 Wisławę Szymborską, a w 2019 roku - za rok 2018 - literackiego Nobla otrzymała Olga Tokarczuk.
