Patryk Strzałkowski

Przełom czerwca i lipca przynosi nową, silną falę upałów. Zwrotnikowe powietrze i słoneczne dni sprawią, że w dzień temperatura wzrośnie znacznie powyżej 30 stopni, a w nocy nie będzie spadać poniżej 20. Możliwe są silne burze. Fale upałów - które są napędzane zmianami klimatu - mogą być groźne dla zdrowia.

Połowa czerwca przyniosła w dużej części Europy ekstremalne, czasami rekordowe upały. Jeszcze goręcej jest w części Ameryki Północnej czy na Bliskim Wschodzie. Częstsze i silniejsze fale upałów w różnych częściach świata są związane ze zmianami klimatu. I stanowią śmiertelne zagrożenie - mówią naukowcy.

W ostatnich dniach wiele map pogodowych krzyczy do nas kolorem czerwonym, symbolizując falę upałów. Cała nasza planeta jest coraz częściej rozgrzana do czerwoności. To, jak wraz z wywołanym przez człowieka ociepleniem klimatu zmienia się średnia temperatura, widać na tak zwanych paskach klimatycznych.

Embargo na rosyjski węgiel miało być tym najłatwiejszym dla polskiej gospodarki - w porównaniu do gazu i ropy import ze wschodu stanowi jedynie małą część zużycia w Polsce. Teraz ceny opału wzrosły 2- lub 3-krotnie, czasem węgla kupić się nie da. Rząd stara się ratować sytuację dopłatami i sprowadzaniem go z drugiego końca świata. A przez lata przekonywano, że to węgiel jest podstawą "suwerenności energetycznej".

Rząd planuje wydać miliardy na dopłaty do węgla, obok miliardów, które dopłacamy do górnictwa. Ceny opały są rekordowo wysokie i najbliższa zima będzie dla wielu oznaczać albo ogromne wydatki, albo zimny dom. Rząd musi złagodzić ten kryzys, ale są inne możliwości, niż tylko przepalanie miliardów w piecach. Czas na działanie jest teraz [KOMENTARZ].

Węgiel odchodzi do lamusa, atom na razie jest na papierze, a energia słoneczna sama nie da rady. To elektrownie wiatrowe będą podstawą transformacji energetycznej. Teraz - wreszcie - rząd zrobił krok w kierunku usunięcia głównej przeszkody przeciwko ich powstawaniu. Przeszkody, którą sam stworzył.

Jeśli kupujesz truskawki z Hiszpanii, to najprawdopodobniej wyhodowano je w regionie Huelva na południu kraju - stamtąd pochodzi zdecydowana większość tych owoców. Jednak niektóre uprawy truskawek trafiających na europejski rynek odciskają piętno na przyrodzie - szczególnie na cennych mokradłach w Parku Narodowym Donana. Kradzież wody na potrzeby uprawy wysusza park.

Przycięte żywopłoty, trawa skoszona równo do milimetra, drzewa w równych rzędach - tak często wygląda zieleń w naszych miastach. Teraz powoli zaczyna się to zmieniać i częściej akceptujemy dzikie łąki, ale zielone chaszcze i "nieużytki" wciąż budzą raczej negatywne emocje i pytania: "czemu to takie zaniedbane". Ale może w miastach powinno być miejsce także na "zaniedbane" tereny, które bywają nazywane czwartą przyrodą? Oglądaj dyskusję na ten temat:

W Warszawie powstanie nowy park - ogłosił w czwartek prezydent Rafał Trzaskowski. Jednak ta decyzja wcale nie cieszy obrońców przyrody i aktywistów, którzy zazwyczaj z nowych parków się cieszą. Bo teren "nowego" parku już jest obszarem zielonym - to półdzikie wybrzeże Wisły. Ingerencje - jak mówią aktywiści - są tam niepotrzebne i nie skorzysta na nich przyroda, a co najwyżej sam Trzaskowski, chwaląc się "największym parkiem w Warszawie".

Szalejące ceny paliw na stacjach przykuwają uwagę społeczeństwa i mediów. Drożyzna na stacjach to jednak tylko jedna strona medalu. Drugą może być zahamowanie transformacji energetycznej niezbędnej do ratowania klimatu. Czy władze powinny przeorientować swoje cele w związku z nową sytuacją geopolityczną? W Zielonym Poranku Gazeta.pl Patryk Strzałkowski spyta o to Wiktorię Jędroszkowiak, aktywistkę klimatyczną.

Rosnące ceny węgla grożą nie tylko ubóstwem energetycznym, ale też pogorszeniem problemu smogu. Rządowe "rozwiązania", jak zachęcanie do palenia drewnem, mogą tylko pogorszyć sprawę. Jak tłumaczy Piotr Siergiej z Polskiego Alarmu Smogowego, zebrane dziś drewno będzie jesienią zbyt wilgotne, żeby nim palić - i wyemituje jeszcze więcej zanieczyszczeń. Trzeba natychmiast stawiać na ocieplenie budynków i pompy ciepła, mówi.

To może być jedno z najważniejszych głosowań w Parlamencie Europejskim w tym roku. W środę europosłowie zdecydują, czy na 2035 rok zostanie wyznaczony cel redukcji emisji CO2 z samochodów o 100 proc. W praktyce oznaczałoby to koniec sprzedaży nowych aut z silnikiem spalinowym.

Albo trawniki wyschnięte na wiór, albo podtopione ulice po ulewie - takie obrazki widzimy w miastach coraz częściej. To wina nie tylko zmian klimatu, ale też tego, jak budowaliśmy dotychczas - mówi Ryszard Gajewski, szef spółki Gdańskie Wody. Dotychczasowe podejście trzeba zmienić - i można na tym oszczędzić, przekonuje.

- Polskie społeczeństwo w pełni pisze się na zieloną transformację energetyczną - powiedział w rozmowie z Gazeta.pl wiceszef Komisji Europejskiej, Frans Timmermans. Jego zdaniem Polska ma wielki potencjał zielonej transformacji. Jednak potrzebny jest kierunek odwrotny od tego, który widzą niektórzy politycy PiS, czyli dłuższe obstawanie przy węglu. - To wyrzucanie miliardów euro na coś, co nie ma przyszłości - ocenił.

Według angielskiego przysłowia "krew jest gęstsza od wody". Ma to znaczyć, że więzi rodzinne zawsze są ważniejsze od innych relacji. Od miesięcy Ukraina słyszy zapewnienia, że jej miejsce jest w Europie i należy ona do europejskiej rodziny. Jednak gdy przychodzi co do czego, od krwi gęstsza okazuje się ropa, którą kupujemy od Rosji. [KOMENTARZ]

Ceny paliw rosną i coraz więcej ludzi przesiada się do komunikacji zbiorowej lub na rower. Część z nich widzi, że są ku temu inne powody poza oszczędnością - zdrowie, klimat, brak korków. Ale żeby samochody zostały na parkingach, nawet gdy ceny spadną, potrzebny jest rozwój komunikacji i infrastruktury. Lub ich tworzenie - bo w wielu miejscach alternatywy nie ma.

Czerwony pył pokrywa ulice, samochody, domy, ogrody. To nie dziwne zjawisko pogodowe, a zanieczyszczenie z lokalnej odlewni żeliwa. Skarżą się na nie mieszkańcy części Zawiercia (woj. śląskie).

- Od lat nie powstał w Polsce nowy park narodowy, a niektóre istniejące są okrajane - mówił w Zielonym Poranku Gazeta.pl Jacek Bożek. Do tego często nie szanujemy rezerwatów i terenów chronionych: zostawiamy śmieci, wyprowadzamy psy, chodzimy poza szlakami. To wszystko szkodzi przyrodzie. Jak mówił Bożek, konieczna jest i edukacja, i egzekwowanie tych zasad. - Kocham zwierzęta, ale pies nie myśli, czy jest w rezerwacie. Będzie się uganiał za ptakami - powiedział.

Rafał Trzaskowski "nie wyklucza", że w Warszawie wzrosną ceny biletów komunikacji miejskiej. Stolica byłaby w tym nie pierwszym, lecz jednym z ostatnich dużych miast. Niektóre już kolejny raz podnoszą ceny biletów, przez drożejący prąd, paliwa i inne koszty. Z tych samych powodów, wyższe są też ceny przejazdów koleją. Tymczasem np. Niemcy czy Irlandia wprowadzają obniżki - by wesprzeć ludzi dotkniętych inflacją oraz zmniejszyć negatywny wpływ na środowisko.

Sudan Południowy - najmłodsze państwo świata - z trudnością podnosi się z lat wojny domowej. Teraz uderzenia kolejnych kryzysów - zmian klimatu, pandemii i skutków wojny w Ukrainie - mogą wpędzić jeszcze więcej mieszkańców w głód. A środków na pomoc humanitarną jest mniej niż wcześniej. - W napięciu czekamy na to, co przyniesie przyszłość - mówi Maria Piotrowska z Polskiej Akcji Humanitarnej.