Maria Mazurek

Mają do dyspozycji satelity, ale mają też zwykłe bambusowe tyczki. I za ich pomocą badają, jak topnieje lód Spitsbergenu. W trudnych warunkach, bo już samo dotarcie na lodowiec wymaga wysiłku. Trzeba przejść kilka kilometrów, dźwigać ciężki sprzęt i broń na wypadek spotkania z niedźwiedziami polarnymi, które mogą być wszędzie i należy ich nieustannie wypatrywać. Byliśmy tam i widzieliśmy to wszystko na własne oczy.

Skoda czasowo wstrzymuje produkcję samochodów, a branża prognozuje, że Czechy w tym roku wyprodukują 250 tysięcy samochodów mniej, niż wcześniej planowały. To niepokojące w kraju, w którym motoryzacja jest bardzo ważnym sektorem gospodarki. A to nie jedyny problem, z jakim Czesi muszą się teraz zmagać.

Na początku nowego tygodnia z Chin nadchodzi głębokie rozczarowanie. Druga największa rośnie znacznie wolniej niż się spodziewano i najsłabiej od roku. Rosną za to problemy. "Ożywienie jest nadal niestabilne i nierównomierne" - przyznają oficjalnie przedstawiciele chińskiego urzędu statystycznego.

Największy alternatywny dostawca energii (elektrycznej i gazu) w Czechach i jedna z największych takich firm w ogóle w tym kraju, ogłosił nagle, że wstrzymuje wszystkie operacje. Bohemia Energy wpadła w tarapaty z powodu drastycznego wzrostu cen gazu i energii elektrycznej na rynkach w Europie. A to nie tylko czeski problem.

Mamy kumulację różnych problemów w gospodarce, wśród których na pierwsze miejsce wysuwa się teraz kryzys energetyczny. - Można malować bardzo negatywny scenariusz stagflacyjny, podobny jak ten z lat 70. ubiegłego wieku, ponieważ tak jak wtedy kryzys przychodzi z rynku energetycznego i powoduje podrożenie większości produktów dostępnych na rynku - mówi Piotr Arak, Dyrektor Polskiego Instytutu Ekonomicznego, autor książki "Pandenomia. Czy koronawirus zakończył erę neoliberalizmu?", z którym rozmawiamy o tym, do czego doprowadzą wysokie ceny energii oraz czy i jak zmieni nas pandemia.

Trzy unijne państwa mają już inflację powyżej 6 proc. W Czechach i na Węgrzech ceny rosną szybciej niż w Polsce. Ale nie znaczy to, że możemy odetchnąć - pojawiają się prognozy, że szóstkę z przodu zobaczymy w danych GUS już bardzo niedługo.

"Nad naszą firmą gromadzą się znów czarne chmury" - pisze wiceprezes LPP i wymienia chyba wszystkie aktualne globalne problemy. Utrudnienia w światowym transporcie, rosnące ceny surowców, przerwy w dostawach prądu do chińskich fabryk, inflacja - to wszystko martwi polską spółkę na tyle, że wprost pisze o tym w komunikacie. A inwestorzy reagują silną wyprzedażą akcji na giełdzie.

To była prawdziwa niespodzianka. Rada Polityki Pieniężnej - organ NBP, na czele którego stoi prezes banku centralnego Adam Glapiński - podniosła główną stopę procentową o 40 punktów bazowych. W osobnym komunikacie RPP wyjaśnia, skąd ten ruch. A zaskoczeni ekonomiści publikują pierwsze komentarze.

Rada Polityki Pieniężnej niespodziewanie podniosła główną stopę procentową do 0,5 proc. To pierwsza zmiana poziomu stóp od maja zeszłego roku.

Złoty w środę rano najpierw się osłabiał, potem gwałtownie odbił. Notowania naszej waluty są dziś pod presją także wewnętrznych czynników - polski bank centralny ma podjąć decyzję w sprawie wysokości stóp procentowych. Napięcie jest na tyle duże, że na kurs mogą wpływać wypowiedzi decydentów, także politycznych.

W środę 6 października czekamy na to, co zrobi Rada Polityki Pieniężnej w sprawie stóp procentowych. Dawno już to comiesięczne posiedzenie organu NBP nie budziło tylu emocji. A emocje te na niespełna dobę przed decyzją RPP podsycił prezes polskiego banku centralnego. - Proszę mi wierzyć, tak jak tutaj się widzimy twarzą w twarze, wiemy w Narodowym Banku Polskim, jak zaostrzać politykę pieniężną i nie zawahamy się z tej wiedzy skorzystać, kiedy będzie taka potrzeba - mówił Adam Glapiński.

Idziemy na 6 proc., a to dopiero początek. Jeszcze w tym roku możemy zobaczyć "siódemkę" z przodu. Jeśli chodzi o główną stopę procentową, to z przodu od dawna mamy 0, a za nim niewiele więcej i teraz trwa obstawianie - czy to do końca grudnia może się zmienić?

Firmy z sektora wytwórczego w Polsce są pod coraz większą presją ze strony niepokojących globalnych zjawisk. Rosnące ceny, niewystarczająca ilość surowców - wiele było wręcz niedostępnych na rynku - i opóźnienia w dostawach sprawiły, że mierzący aktywność w przemyśle indeks PMI znów spadł, i to mocniej od oczekiwań. A eksperci przywołują zyskujące na popularności hasło: stagflacja.

Wzrost cen w Polsce przyspieszył i to znów zaskakująco mocno. Jak podał GUS, inflacja we wrześniu wyniosła 5,8 proc. rok do roku. Na "szóstkę" z przodu możemy się już szykować. I to niedługo.

Niemcy nie mieli tak wysokiej inflacji od prawie trzech dekad. Czesi walczą z nią bezpardonowo, mocno podnosząc stopy procentowe. A my czekamy na dane z Polski, które mogą wzmocnić presję na podwyżkę stóp przez NBP. Wzrost cen to teraz na świecie gorący gospodarczy temat.

Bank centralny Czech podniósł właśnie główną stopę procentową aż o 75 punktów bazowych. To nie jest ich pierwszy ruch w górę w tym roku, za to tym razem rekordowy. Stopy kilka razy wzrosły też już na Węgrzech. Polski NBP coraz bardziej odstaje na tle regionalnego trendu, mimo że inflacja od miesięcy rośnie mocniej od oczekiwań.

Dolar dołączył do grupy głównych walut, których notowania wobec złotego zaczynają się od "czwórki" z przodu. Kurs przebił ten poziom w czwartek 30 września pierwszy raz od kilkunastu miesięcy.

Aktywność chińskiego przemysłu jest teraz w momencie, w którym była w szczycie pandemicznego strachu półtora roku temu. Tym razem jej powodem jest między innymi - paradoksalnie - wychodzenie z tamtego kryzysu. I składa się na kryzys energetyczny rozlewający się w drugiej największej gospodarce świata.

W minioną niedzielę mieszkańcy Berlina wybierali nie tylko przedstawicieli parlamentu, ale także władze lokalne, głosowali też w referendum. Plebiscyt, który odbył się w ramach oddolnej inicjatywy, dotyczył pomysłu wywłaszczenia, czy też, jak podkreślają jego organizatorzy, uspołecznienia mieszkań należących do wielkich korporacji. O problemach mieszkaniowych stolicy Niemiec, wynikach referendum i jego konsekwencjach rozmawiamy z zaangażowaną w projekt dr Joanną Kusiak z Uniwersytetu Cambridge, która zawodowo zajmuje się badaniem miast.

Wtorek to dzień wyraźnej przeceny złotego. W relacji do euro poziom 4,60 zostawił już dość wyraźnie za sobą, a za dolara tyle co teraz na rynkach trzeba było płacić ostatnio pod koniec marca. Co się dzieje?