Maria Mazurek

Masło, chleb i ryż w kwietniu drożały jeszcze mocniej niż w marcu, a ceny pomidorów wystrzeliły. Inflacja jest już bardzo trudna do przegapienia, nie tylko w sklepach spożywczych zresztą. Producenci żywności mówią o rosnących kosztach - wszystkich - i ostrzegają, że będą musieli jeszcze podnosić ceny. Oto najnowszy raport z paragonów przygotowany przez agencję badawczą CMR oraz portale Gazeta.pl i Handelextra.pl.

Przez kilka lat było znikome, w ostatnich tygodniach wystrzeliło. Zainteresowanie państwowym (choć nie nowym, jak można by było wnioskować z niedawnych konferencji prasowych) programem wsparcia dla kredytobiorców wyraźnie wzrosło. Kto może się o takie wsparcie ubiegać? Wyjaśniał to Marcin Iwuć, ekspert ds. finansów osobistych.

Główny Urząd Statystyczny w drugim, pełnym raporcie inflacyjnym podniósł odczyt wskaźnika za kwiecień do 12,4 proc. Podbił go przede wszystkim dynamiczny wzrost cen żywności, a także koszt energii dla gospodarstw domowych. Analitycy Goldman Sachs uważają, że szczyt inflacji dopiero za kilka miesięcy.

Przemysław Litwiniuk, członek Rady Polityki Pieniężnej, uważa, że stopy procentowe rosły w ostatnim czasie zbyt szybko. - Uważam, że ta cała kampania gwałtownego podnoszenia stóp w ostatnich miesiącach mogła być bardziej kampanią wyborczą niż elementem rozsądnej polityki monetarnej - powiedział w TVN24. Zaznaczał, że przeciwnikiem samego podnoszenia stóp nie jest.

Rząd Indii ogłosił decyzję w piątek wieczorem i zaczęła obowiązywać od razu. Kraju nie może opuszczać pszenica. Drugi największy producent tego zboża na świecie postanowił mocno ograniczyć eksport w obawie o własne bezpieczeństwo żywnościowe. W tle są galopujące ceny. I jeszcze jeden czynnik.

"Rząd jeszcze parę miesięcy temu namawiał i dopłacał na za kupno kotła niskoemisyjnego klasy V, a teraz nie wpiera ludzi, którzy takie kotły mają" - pisze do nas czytelnik. Wraz z rosnącymi cenami surowców, ale i towarzyszącą im szeroko rozlaną inflacją, ubóstwo energetyczne może stać się bardziej widoczne. W Zielonym Poranku Gazeta.pl Patryk Strzałkowski będzie rozmawiać na ten temat z ekspertem Fundacji Instrat.

Czy warto zamienić kredyt hipoteczny ze stałym oprocentowaniem na taki ze zmiennym? Banki zaczynają przedstawiać klientom takie oferty, choć zwykle mają one zakres czasowy ograniczony do pięciu lat. A może lepiej zacisnąć zęby i kredyt nadpłacać? Czy kryją się tu jakieś pułapki? I co, jeśli dopiero zaczynamy myśleć o pożyczce na własne mieszkanie? Na te i inne pytania w programie Q&A odpowiada Marcin Iwuć.

Inflacja rośnie, rosną więc stopy procentowe, a w efekcie miesięczne raty kredytów hipotecznych. Do tego premier Mateusz Morawiecki ogłosił pomysły na ulżenie kredytobiorcom. Czekać na rządowe rozwiązania? Zamieniać kredyt ze zmiennym oprocentowaniem na stałe? I czy jest w ogóle sens myśleć teraz o kupnie swojego mieszkania? Wysyłajcie swoje pytania na adres news_gazetapl@agora.pl. Zadamy je w czwartek 12 maja w programie Q&A, którego gościem będzie Marcin Iwuć.

Jest 50 proc. ryzyko, że w którymś z najbliższych pięciu lat średnia temperatura na świecie będzie o 1,5 stopnia Celsjusza wyższa względem epoki przedprzemysłowej. To jeden z wniosków płynących z raportu Światowej Organizacji Meteorologicznej, która zebrała przewidywania od 11 różnych centrów prognostycznych. 1,5 stopnia to poziom, przy którym zmiany klimatu staną się już bardzo szkodliwe dla ludzi, jednak nie chodzi tu o granicę, o której mówi Porozumienie Paryskie.

Fala ekstremalnych upałów "pomogła" w wywołaniu lodowcowej powodzi, która zniszczyła część wioski w północnym Pakistanie. Woda zerwała też most leżący na ważnej i popularnej wśród turystów Szosie Karakorumskiej. Zmiany klimatu nie były bezpośrednią przyczyną tego zjawiska, wiadomo jednak, że wraz z nimi fale upałów będą bardziej intensywne i dłuższe, a lodowce - będą topić się coraz mocniej, zagrażając lokalnym społecznościom nie tylko w Azji.

Po pandemicznym zastoju i utracie wielu pasażerów, samorządy wracają do zachęcania do transportu publicznego wprowadzając bezpłatne przejazdy. Czy to dobra droga? W porannej rozmowie Gazeta.pl pytaliśmy o to Pawła Rydzyńskiego, prezesa Stowarzyszenia Ekonomiki Transportu. Ekspert z takim podejściem się nie zgadza, wyjaśnia też, dlaczego nie można nazwać doświadczeń Tallina sukcesem.

Rząd tnie VAT na część produktów i dopłaca do rachunków za prąd, ale tureckim konsumentom i tak żyje się coraz drożej. Inflacja w kwietniu zbliżyła się do poziomu 70 proc. rok do roku. Tylko w ciągu miesiąca, od marca ceny wzrosły o 7,25 proc. Tak działa "erdoganomika". Dynamiczny marsz inflacji w górę zaczął się 1,5 roku temu, gdy pod naciskami Erdogana bank centralny zaczął obniżać stopy procentowe.

Ropa naftowa powyżej 100 dolarów, ceny paliw rosną, ropa Putina finansuje wojnę w Ukrainie. Czas przestać karmić Putina - jednym z rozwiązań jest zostawienie samochodu w garażu i przesiadka do autobusu lub tramwaju. Zdaniem Pawła Rydzyńskiego, prezesa zarządu Stowarzyszenia Ekonomiki Transportu, komunikacja miejska nie powinna być jednak darmowa. - W wielu miejscach funkcjonuje bezpłatna komunikacja, ale to nie jest dobra droga. (...) Skala przesiadek z transportu prywatnego do publicznego nie jest duża - wyjaśnił.

Amerykański bank centralny spełnił oczekiwania - w każdym razie ich część - i podniósł stopy procentowe, oddalając się jeszcze bardziej od porzuconego przed zaledwie kilkoma tygodniami zera. Podwyżka wynosi 50 punktów bazowych i jest najmocniejsza od 2000 roku. Trochę inny, niż się spodziewano, jest za to wydźwięk konferencji szefa Fed. I to widać po rynkowych reakcjach, w tym po kursach walut.

Wysoka - a w niektórych państwach najwyższa od dekad - inflacja zmusza banki centralne do działania. W środę 4 maja zadziałać ma największy z takich banków, amerykański Fed. Stopy procentowe mają wzrosnąć najmocniej od ponad 20-lat, co wpłynie na przykład na notowania dolara. W Polsce też czeka nas podwyżka - RPP ogłosi ją w piątek, już po decyzji Amerykanów.

W środę 4 maja Ursula von der Leyen przedstawiła nowy, szósty pakiet sankcji gospodarczych wobec Rosji za jej agresję na Ukrainę. Tym razem uderzenie poszło m.in. w kierunku ropy naftowej. Diabeł tkwi w szczegółach, bo to temat wrażliwy dla niektórych unijnych państw, a ogłoszone przez szefową KE obostrzenia są dopiero propozycją Komisji, która musi jeszcze zostać zatwierdzona.

Część chińskich rafinerii zaczęła kupować ropę naftową z Rosji. Robią to bez rozgłosu, w obawie przed ściągnięciem na siebie sankcji - podaje dziennik "Financial Times". Europa z kolei importuje surowiec z USA - najwięcej od ponad sześciu lat.

Ukraińskie władze oskarżają Rosję o przejmowanie zbóż na okupowanych terenach. Według Ukrainy, może to wpływać na pogorszenie bezpieczeństwa żywnościowego na świecie. Wojna już od kilku tygodni podbija i tak rosnące ceny zbóż na światowych rynkach. Ukraina i Rosja to znaczący producenci m.in. pszenicy, kukurydzy i roślin oleistych, jak słonecznik.

Nawet 47 stopni Celsjusza, temperatury bijące rekordy lub im bliskie, a przede wszystkim - utrzymujące się przez długi czas. Ekstremalna pogoda męczy miliony mieszkańców południowej Azji, upały uderzają także w gospodarkę. Wytchnienie ma nadejść dopiero za kilka dni. A do tego czasu niewykluczone są powodzie błyskawiczne, bo gorąco topi śnieg i lód w Himalajach.

Podstawowe produkty rolne w marcu były droższe o ponad jedną trzecią niż rok temu. Bardzo silnie wzrosły też w ciągu zaledwie miesiąca - o blisko 16 proc. Eksperci tłumaczą ten dynamiczny wzrost wojną w Ukrainie, która dołożyła się do presji ciążących na rynkach rolnych. Co dalej?